Εικόνες της Ανατολής

Ήχοι, μυρωδιές και εικόνες της Ανατολής στην πιο πολύχρωμη πρωτεύουσα της Θράκης. Βυζαντινές μνήμες διάσπαρτες παντού οριοθετούν με τα ιστορικά τους ίχνη το ορεινό σκηνικό. Χωριά ξεχασμένα από το χρόνο και τους ανθρώπους, κλεισμένα ερμητικά στον εαυτό τους, ξεπετάγονται απροσδόκητα μπροστά σου, σε αυτόν τον πολυπολιτισμικό τόπο που αγωνίζεται να παραμείνει ζωντανός, αυθεντικός και ανθρώπινος.

Η Κομοτηνή, πρωτεύουσα του νομού Ροδόπης, έπαιζε πάντοτε σημαντικό ρόλο στα δρώμενα της Θράκης, μιας και βρισκόταν πάνω στο σταυροδρόμι των λαών, μια ιδιαιτερότητα που τη χαρακτήριζε ανέκαθεν. Υπέροχα νεοκλασικά κτίσματα, τζαμιά, λιθόστρωτα σοκάκια, βυζαντινά μνημεία, το πολύχρωμο παζάρι, οι μουσουλμανικές γειτονιές και τα παραδοσιακά μαγαζάκια που κρύβουν τη μυστική γοητεία της Ανατολής συνθέτουν το εξωτικό της πρόσωπο. Μια πόλη πιστή στο παρελθόν της, που όμως σήμερα νομίζεις ότι προσπαθεί να κρυφτεί πίσω από άκομψα τσιμεντένια κτίρια και φινετσάτα μαγαζιά. Μια αντίθεση δύο κόσμων που μέσα από τη συνύπαρξή τους δίνουν πνοή, αφήνοντας τα δικά τους γοητευτικά σημάδια στην καθημερινότητα.

Επισκεφθείτε τα αξιόλογα μουσεία όπως το Αρχαιολογικό με ευρήματα από ανασκαφές στις περιοχές της Μαρώνειας και Αβδήρων, το Βυζαντινό-Εκκλησιαστικό μουσείο και το Λαογραφικό. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το μοναδικό στο είδος του στην Ελλάδα, Μουσείο Καλαθοπλεκτικής των Τσιγγάνων (Ρωμά) που λειτουργεί από το 1995. Αρχιτεκτονικής και ιστορικής αξίας είναι το κτίριο Ιμαρέτ (πτωχοκομείο) του 14ου αιώνα, που σήμερα έχει κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο. Στο κέντρο της πόλης πλάι στο Γενί Τζαμί δεσπόζει ο Πύργος του Ρολογιού, που κτίστηκε το 1884 και σήμερα στο προαύλιό του στεγάζεται η Μουφτεία Κομοτηνής.

Γύρω του απλώνεται η περίφημη αγορά της πόλης, ενώ στην πλατεία Ηφαίστου βρίσκονται τα εργαστήρια λευκοσιδήρου (τα γνωστά τενεκετζίδικα) και τα μικρομάγαζα. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης και τα παλαιοπωλεία, αλλά και τα παραδοσιακά γλυκά, τα σουτζούκ λουκούμ και οι χαλβάδες που πωλούνται παντού. Στο τεράστιο πάρκο θα ξεκουραστείτε μετά από τις ατέλειωτες βόλτες σας στην παλιά πόλη και τα στενά σοκάκια. Δυστυχώς το θεόρατο τείχος που έκτισε ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος και διατηρήθηκε ανέπαφο μέχρι το 1363 σήμερα δεν έχει απομείνει πια, παρά ένα ελάχιστο τμήμα του, που θα δείτε πλάι από τη Μητρόπολη.

Οι διαδρομές
Τέσσερα χιλιόμετρα βόρεια της πόλης βρίσκεται το αισθητικό δάσος της Νυμφαίας με πλούσια πανίδα, όπου λειτουργεί τουριστικό περίπτερο και αποτελεί έναν από τους πιο προσφιλείς τόπους κοντινών εκδρομών για τους κατοίκους της πόλης. Εύκολα από την πρωτεύουσα θα επισκεφθείτε τα ερείπια της Βυζαντινής Μοσυνούπολης, στα δυτικά της Κομοτηνής (10 χλμ.). Ακόμη, στην τοποθεσία Καλές, 20 χλμ. έξω από την πόλη, κοντά στον παλιό δρόμο για Ξάνθη, διακρίνονται τα ερείπια της περίφημης Αναστασιούπολης, μιας κατεξοχήν εμπορικής πόλης που ζούσε από την κίνηση της Εγνατίας οδού.

Αξίζει να αναζητήσετε το θεόρατο τρίτοξο γεφύρι του ποταμού Κομψάτου, δημιούργημα Ηπειρωτών μαστόρων (18ος αιώνας). Οπωσδήποτε θα πάτε στην αρχαία Μαρώνεια όπου θα δείτε την αρχαία πόλη, τα υπολείμματα του θεάτρου, του τείχους και μερικών κατοικιών. Στις 8 Ιανουαρίου στα κοντινά χωριά Ξυλαγάνη, Στρύμη, Προσκυνητές και Νέα Πέτρα αναβιώνει το αρχαίο έθιμο της γυναικοκρατίας, η «γιορτή της Μαμής». Όμως, αν διαθέτετε κατάλληλο όχημα και έχετε όρεξη για πραγματικές εξερευνήσεις προτείνουμε να επισκεφθείτε το χωριό Μίσχος (11 χλμ. από την Κομοτηνή), από όπου θα προσεγγίσετε την ομώνυμη χαράδρα με τους παλιούς πέτρινους νερόμυλους.

Από το χωριό Μέγα Πιστό θα ανηφορίσετε σε χαλικοστρωμένο χωματόδρομο ως το έρημο παραδοσιακό Πομάκικο χωριό Κερασιά (12 χλμ.), που βρίσκεται σε ύψος 650 μέτρα στις ανατολικές απολήξεις της οροσειράς της Ροδόπης. Εδώ βρίσκονται κρυμμένα σε δασωμένη απότομη πλαγιά τα απομεινάρια μερικών από τα μοναστήρια της μοναστικής πολιτείας του Παπίκιου Όρους, που άνθησε στην περιοχή κατά τον 11ο και 12ο αιώνα. Οι ακόμα πιο υπομονετικοί δεν έχετε παρά να συνεχίσετε πάντα σε χωματόδρομους για το ξεχασμένο από Θεό και ανθρώπους ορεινό χωριό Πόα (16 χλμ.). Η περιήγηση σε αυτή τη γωνιά της Θράκης παρουσιάζει τεράστιο ενδιαφέρον αλλά θέλει και ιδιαίτερη προσοχή λόγω δυσκολιών στο οδόστρωμα (χιόνι, λάσπες) αλλά και παντελούς έλλειψης κατατοπιστικών πινακίδων.

Κείμενα - Φωτογραφίες: Θοδωρής Αθανασιάδης/www.viewsofgreece.gr