Σταυρούπολη: Στις παρυφές της Ροδόπης

Ένας κόσμος διαφορετικός, καλά κρυμμένος στο σιωπηλό πυρήνα του δάσους, αφουγκράζεται τους παλμούς της ζωής και παίζει μέσα στα ποτάμια, στα φυλλώματα και τις λοφοπλαγιές της μουσικές της φύσης! Εδώ η γοητεία της εξερεύνησης αποκτά την πραγματική της διάσταση σε μέρη μαγικά και ξεχασμένα.

Πλήθος γραφικών χωριών και κάστρων, με παρελθόν που χάνεται μέσα σε θρύλους και ιστορικά γεγονότα, αρμολογούν τη φυσιογνωμία ενός τόπου μοναδικού στην Ελλάδα, που σίγουρα αξίζει να γνωρίσετε.

Η Σταυρούπολη είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του νομού Ξάνθης και βρίσκεται πάνω στον οδικό άξονα που συνδέει την πρωτεύουσα με τη Δράμα. Η απόσταση που τη χωρίζει από την Ξάνθη δεν ξεπερνά τα 30 χιλιόμετρα και η διαδρομή είναι κάτω παραπάνω από ενδιαφέρουσα. Ο δρόμος ελίσσεται ανάμεσα σε καταπράσινες κοιλάδες, ακολουθώντας διακριτικά την κοίτη του ποταμού Κόσυνθου. Σε αρκετά σημεία έχουν διαμορφωθεί από τη δασική υπηρεσία καλαίσθητοι χώροι αναψυχής που προτείνονται για στάση και ξεκούραση.

Η γραφική πλατεία της Σταυρούπολης με τα πλατάνια, τα ανηφορικά καλντερίμια και τα παλιά καλοδιατηρημένα σπίτια των αρχών του αιώνα αποπνέει μια αυθεντική απλότητα, που όλο και χάνεται από τη σύγχρονη επαρχία. Ακόμη, αξίζει να επισκεφθείτε το Λαογραφικό μουσείο, αλλά και το Γυναικείο Συνεταιρισμό, από όπου θα αγοράσετε διάφορα παραδοσιακά προϊόντα.

Οι διαδρομές

Η πιο όμορφη διαδρομή πραγματοποιείται προς τον ορεινό όγκο της Ροδόπης και το χωριό Λειβαδίτης. Ο δρόμος είναι στο σύνολό του ασφάλτινος και συνολικά δε θα χρειαστεί να ξεπεράσετε τα 18 χιλιόμετρα. Το χωριό βρίσκεται στα 1.200 μέτρα υψόμετρο, αγκαλιά με το πλούσιο δάσος οξιάς, σημύδας και ερυθρελάτης. Από εδώ αρχίζει ένας κόσμος περιπέτειας στα πυκνότερα δάση της Βαλκανικής. Οι κυριότεροι δασικοί δρόμοι είναι σε καλή κατάσταση και συντηρούνται σχολαστικά από τη δασική υπηρεσία. Επίσης υπάρχουν αρκετές ταμπέλες, που οδηγούν σωστά στις περισσότερες τοποθεσίες. Έτσι με ένα καλό τετρακίνητο αυτοκίνητο και αρκετή σύνεση στην οδήγηση, θα πάτε σχεδόν παντού. Φρόνιμο βέβαια θα ήταν να μην νυχτωθείτε σε αυτά τα εκτεταμένα δάση, ούτε να υπερεκτιμήσετε τις δυνατότητες του οχήματός σας, γιατί μπορεί να βρεθείτε προ δυσάρεστων εκπλήξεων.

Από το Λειβαδίτη εύκολα προσεγγίζεται ο ομορφότερος καταρράκτης της Ελλάδας, που βρίσκεται καλά κρυμμένος στην πιο εντυπωσιακή γωνιά της Ροδόπης. Μέχρι τώρα σε αυτή την εκπληκτική τοποθεσία οδηγούσε ένα από τα πιο ευχάριστα μονοπάτια των ελληνικών δασών, που είχε με ιδιαίτερη επιμέλεια διαμορφώσει το δασαρχείο Ξάνθης. Όμως, είναι λυπηρό που η Ελλάδα του 21ου αιώνα σκέπτεται και αναπτύσσεται τουριστικά με μεθόδους και λογικές περασμένων εποχών. Η διαπίστωσή μας επιβεβαιώθηκε περίτρανα από την απόφαση των τοπικών αρχών να υλοποιήσουν την κατασκευή δρόμου από την πλευρά του νομού Δράμας, που θα μεταφέρει «ακούραστα» τους φυσιολάτρες μέσα στην καρδιά του δάσους, δίπλα στον καταρράκτη!

Ξεκινώντας και πάλι από τη Σταυρούπολη, θα προσεγγίσετε εύκολα το κοντινό χωριό Κομνηνά (5 χιλιόμετρα νότια), όπου έχουν ανακαλυφθεί σπουδαίοι μακεδονικοί τάφοι, που αξίζει να επισκεφθείτε. Στο χωριό Κομνηνά μπορείτε να επισκεφθείτε και το πρώτο Τηλεματικό Κέντρο που λειτούργησε στην Ελλάδα και να διαπιστώσετε «ιδίοις όμμασι» πως οι νέες τεχνολογίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν με επιτυχία για την προστασία και ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος.

Για τους κατέχοντες τετρακίνητο όχημα, προτείνουμε τη διαδρομή που ξεκινά από τα Κομνηνά και καταλήγει στους Τοξότες, μετά από 25 δύσκολα αλλά αξέχαστα χιλιόμετρα. Με καλογραμμένα μονοπάτια, που ξεκινούν ακόμη και μέσα από το χωριό Κομνηνά, θα προσεγγίσετε τα ερημωμένα χωριά Λιβερά και Κρωμνικό, θα επισκεφθείτε τη σπηλιά των Λιβερών, το βιότοπο όπου ζουν τα άγρια άλογα και θα προσεγγίσετε τις όχθες του Νέστου.

Λίγο βορειότερα από τη Σταυρούπολη, ακολουθώντας για 7,5 χιλιόμετρα τον κεντρικό δρόμο που οδηγεί στη Δράμα, θα βγείτε στο Νεοχώρι. Από εδώ αν στρίψετε δεξιά, όπως δείχνουν οι ταμπέλες, θα καταλήξετε μετά από 10 χιλιόμετρα σε ασφάλτινο οδόστρωμα, στο μακεδονικό κάστρο της Καλύβας, κτίσμα του 4ου π.Χ. αιώνα. Από εδώ μπορείτε να συνεχίσετε για ακόμη 4,5 χιλιόμετρα ως το ορεινό και έρημο το χειμώνα χωριό Καλύβα, σε υψόμετρο 700 μέτρων, σε δασωμένη πλαγιά της Ροδόπης. Μερικά από τα ομορφότερα παραδοσιακά σπίτια Μακεδονικού ρυθμού διασώζονται εδώ και δυστυχώς ερημώνουν από την εγκατάλειψη.

Κείμενο: Θοδωρής Αθανασιάδης/www.viewsofgreece.gr