Top προτάσεις επίσκεψης στην Καστοριά!

1. Παναγία Κουμπελίδικη
Στην ακρόπολη του βυζαντινού κάστρου της Καστοριάς υψώνεται η Παναγία Κουμπελίδικη, όπως είναι σήμερα γνωστή. Το όνομά της οφείλεται στη λέξη «κουμπές», που σημαίνει τρούλος, για να δηλώσει το κύριο χαρακτηριστικό του ναού, που είναι ο μοναδικός με τρούλο στην Καστοριά. Η βυζαντινή του ονομασία ήταν, πιθανώς, Παναγία Σκουταριώτισσα και Ακαταμάχητος. Για τη χρονολόγηση του μνημείου υπάρχουν διαφορετικές απόψεις με την πρωιμότερη στα μέσα του 9ου ή στις αρχές του 11ου αιώνα.
Ξεχωρίζουν θέματα όπως το Γενέσιο, τα Εισόδια και η Κοίμηση της Θεοτόκου, ενώ το σπανιότερο θέμα είναι η ανθρωπόμορφη Αγία Τριάδα (Πατήρ, Υιός και Αγιο Πνεύμα).

2. Αγιος Στέφανος
Κτισμένος σε ένα ύψωμα ανάμεσα στις δύο παραδοσιακές συνοικίες της Καστοριάς, το Απόζαρι και το Ντολτσό, δεσπόζει ο Αγιος Στέφανος, ένας από τους αρχαιότερους βυζαντινούς ναούς της πόλης αλλά και της Μακεδονίας. Η ανέγερσή του ανάγεται στα μέσα του 9ου αιώνα ή το αργότερο στο 900, χρονολόγηση στην οποία οδηγούν και οι παλαιότερες τοιχογραφίες του, που σώζονται στο νάρθηκα. Πρόκειται για μία εκτεταμένη σύνθεση της Δευτέρας Παρουσίας, την αρχαιότερη του ελλαδικού χώρου, η οποία αντιπαραβάλλεται με τα λίγα σωζόμενα σύνολα του τέλους του 9ου αιώνα αλλά και με τις πρώιμες τοιχογραφίες της Καππαδοκίας των αρχών του 10ου αιώνα.

3. Μονή Παναγίας Μαυριώτισσας
Το μοναστήρι βρίσκεται στο ανατολικό άκρο της χερσονήσου, που εισχωρεί στη λίμνη, σε απόσταση 4 χιλιομέτρων από την πόλη. Ιδρύθηκε μάλλον επί των ημερών του αυτοκράτορος Αλεξίου Α Κομνηνού (1081-1118). Η ζωγραφική του καθολικού ανήκει σε διαφορετικές περιόδους. Σε τμήμα του ανατολικού τοίχου υπάρχουν παραστάσεις που χρονολογούνται στο πρώτο μισό του 12ου αιώνα, ενώ σε άλλο τμήμα του ίδιου τοίχου και σε όλο τον δυτικό υπάρχουν παραστάσεις από τα τέλη του 12ου αιώνα. 
Η μεγάλη παράσταση της Δευτέρας Παρουσίας, που εξελίσσεται στον ανατολικό και νότιο τοίχο του νάρθηκα, είναι άκρως ενδιαφέρουσα από εικονογραφικής άποψης και εκτιμάται ότι ανήκει στο τέλος του 12ου αιώνα. Η σκηνή της Βάπτισης, που εικονίζεται κάτω από αυτήν, είναι ίσως λίγο μεταγενέστερη. Οι εξωτερικές τοιχογραφίες τοποθετούνται χρονικά γύρω στα 1260. Η μονή Μαυριωτίσσης διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο σαν πνευματικός χώρος σε όλες τις φάσεις τις ιστορίας της Καστοριάς. Έτσι εξηγείται και το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που έδειχναν για αυτήν αξιωματούχοι του Βυζαντίου. 

4. Βυζαντινός Ναός Μεταμόρφωσης του Σωτήρος
Ο ερειπωμένος βυζαντινός ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, βρίσκεται κοντά στο χωριό Μεταμόρφωση Καστοριάς, σε απόσπαση 10 χιλιομέτρων περίπου από την πόλη . Πρόκειται για τρίκογχο, μονόχωρο δρομικό ναό με τρούλο, που βρίσκεται στην κορυφή ενός μικρού λόφου. 
Τα υλικά και ο τρόπος κατασκευής τού μνημείου, η παντελής έλλειψη κεραμοπλαστικού διακόσμου και η αμιγώς λιθοδομημένη τοιχοποιΐα του, τοποθετούν χρονολογικά, το ναΐδριο στο Β μισό του 8ου ή στο πρώτο μισό του 9ου αιώνα. Το μνημείο αυτό είναι από τα παλαιότερα Βυζαντινά της Καστοριάς και παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον για τα αρχαϊκά στοιχεία πού εμφανίζει. Η εκκλησία έχει ανακηρυχθεί από το 1961 ιστορικό διατηρητέο μνημείο.

5. Αρχοντικό Παπατέρπου
Το αρχοντικό Παπατέρπου δεσπόζει στην παραλιακή οδό της πόλης της Καστοριάς (Μεγάλου Αλεξάνδρου). Πρόκειται για ένα μεγάλο παραδοσιακό αρχοντικό, που το έτος κατασκευής του τοποθετείται στο τέλος του 19ου αιώνα (1880). Από αρχιτεκτονικής άποψης, εμφανίζει την τελευταία εξέλιξη του τύπου των αρχοντικών της περιοχής, με την κάτοψη να είναι σε σχήμα ενός εγγεγραμμένου σταυρού μέσα σε ένα τετράγωνο. 
Ως προς τη γενική μορφή και τη διάταξη των χώρων τους, τα αρχοντικά της Καστοριάς παρουσιάζουν τον τύπο της φρουριώδους πολυόροφου οικίας (όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Ορλάνδος). Η κατασκευή των σπιτιών είναι πάντοτε σύμφωνη με τις τοπικές παραδόσεις και τις κλιματολογικές συνθήκες. Ως επί των πλείστων περιβάλλονται από μια αυλή και έχουν συνήθως κάτοψη τετραγώνου ή σχήματος πι. 

6. Αρχοντικό Βέργου
Το επιβλητικό αυτό αρχοντικό ο επισκέπτης μπορεί να συναντήσει στην οδό Αϊδήτρας 12 στην παλιά πόλη της Καστοριάς, στη γραφική περιοχή Ντολτσό. Οι μελετητές εντοπίζουν το έτος κατασκευής του στο 1850. Το αρχοντικό έχει την είσοδό του στη νότια πλευρά, όπου σχηματίζεται και μια μακρόστενη αυλή.
Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό οίκημα το οποίο στις ημέρες μας αξιοποιείται, λειτουργήσει ως χώρος ανάδειξης έργων τέχνης και εκδηλώσεων που αφορούν τον πολιτισμό.

7. Λαογραφικό Μουσείο Καστοριάς
Στην οδό Καπετάν Λάζου 12, στην παραδοσιακή συνοικία Ντουλτσό, βρίσκεται το αρχοντικό όπου στεγάζεται το Λαογραφικό Μουσείο Καστοριάς και που τα παλαιότερα χρόνια είχε πρόσβαση στη λίμνη. Το αρχοντικό Νεράτζη Αϊβάζη, κτίστηκε τον 17ο αιώνα. Αντιπροσωπεύει τον τύπο του Καστοριανού Αρχοντικού και τα εκθέματα τοποθετήθηκαν στη φυσική τους θέση, ώστε να έχουμε την εικόνα ενός παλιού αρχοντικού με τα λειτουργικά του στοιχεία. 
Έχει καταβληθεί ιδιαίτερη φροντίδα, ώστε ο επισκέπτης να σχηματίσει εικόνα της ζωής μιας αρχοντικής οικογένειας εκείνης της εποχής, σε όλες τις φάσεις της ζωής της όπως στη δουλειά της, στις ώρες της ανάπαυσης - το καλοκαίρι και το χειμώνα - στις κοινωνικές της εκδηλώσεις. Ανάμεσα στους χώρους και στα εκθέματα είναι το κελάρι των κρασιών, το κελάρι των τροφίμων, το κατώι, το ζυμωτάρι, η πόρτα που έβγαινε στην αυγατή, κιούπια, εργαλεία γουναρικής, προικοσύμφωνα, έλεγχοι σπουδών, καθώς η πρώτη φωτογραφία της Καστοριάς (Τηλέφωνο επικοινωνίας: 24670 28603)

8. Ενδυματολογικό Μουσείο Καστοριάς
Tο Ενδυματολογικό Μουσείο βρίσκεται στη γραφική περιοχή Ντολτσό. Στεγάζεται σε ένα μεγαλοπρεπές αρχοντικό του 1750, το οποίο ανήκει στους Αδελφούς Εμμανουήλ. Η ιδιομορφία του συγκεκριμένου κτιρίου έγκειται στο γεγονός ότι είναι χτισμένο αρκετά παράγωνα, λόγο της θέσης του οικοπέδου. Το κτίριο είναι τριώροφο και υπήρχαν επεκτάσεις τόσο στην ανατολική όσο και στη βόρεια πλευρά του.
Εισερχόμενοι στο Μουσείο ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τις στολές που υπάρχουν και αφορούν την ευρύτερη περιοχής του νομού Καστοριάς (Χωριάτικες) και να διακρίνει τα ακριβά υφάσματα από τα οποία είναι κατασκευασμένες. Στο Μουσείο μπορεί να αντιληφθεί κανείς τον τρόπο και την ποιότητα της ζωής των κατοίκων της περιοχής και τις σχέσεις των Καστοριανών με την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο.
Το Μουσείο είναι επισκέψιμο κάθε Κυριακή 11:00 - 13:00 και τις υπόλοιπες ημέρες κατόπιν συννενόησης. (Τηλ. 24670 28603)

9. Λαογραφικό Δεληνάνειο Μουσείο
Στην γραφική συνοικία του Ντολτσό ο επισκέπτης μπορεί να επισκεφθεί το Λαογραφικό Δεληνάνειο Μουσείο. Το κτίριο που στεγάζεται είναι ένα παραδοσιακό αρχοντικό του 19ου αιώνα. Χάρη στη φροντίδα των Κυριών του Προοδευτικού Συλλόγου καστοριάς, ο χώρος λειτουργεί ως Μουσείο από το 1997. Έχοντας ως κύριο άξονα του τη Γυναίκα, το Μουσείο αναδεικνύει τον παραδοσιακό τρόπο ζωής των κατοίκων της Καστοριάς. Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει μια ολοκληρωμένη εικόνα για τη ζωή της Καστοριανής, από την ημέρα του γάμου της και τις γιορτές, ως τις καθημερινές εργασίες και το νοικοκυριό. Στα εκθέματα του Μουσείου συμπεριλαμβάνεται μια πλούσια συλλογή γυναικείων ενδυμάτων, εσωρούχων, νυφικών, αστικών και παραδοσιακών φορεμάτων, που προέρχονται από δωρεές που έχουν κάνει μέλη παλιών Καστοριανών οικογενειών, αλλά και ομογενείς του εξωτερικού. Τη συλλογή συμπληρώνουν είδη οικοσκευής, κεντήματα, υφαντά, είδη προικός και χρηστικά αντικείμενα του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα. (Τηλέφωνο επικοινωνίας: 24670 28155)

10. Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα Καστοριάς
Το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα είναι ένα νεοϊδρυθέν μουσείο στην πόλη της Καστοριάς. Ο χώρος που στεγάζεται, αποτέλεσε την οικία ενός μεγάλου άνδρα του Μακεδονικού Αγώνα, του Αναστάσιου Πηχεών. Το έτος που κατασκευάστηκε το αρχοντικό, ανάγεται στον 18ο αιώνα και αποτελεί δείγμα Μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής. Το Μουσείο βρίσκεται στην συνοικία Ντολτσό, στον παραδοσιακό "πυρήνα" της παλαιάς πόλης της Καστοριάς, και κοντά στην ομώνυμη πλατεία Ντολτσού. Πρόκειται για ένα διώροφο κτήριο του 18ου αιώνα χαρακτηρισμένο ως μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού με μεγάλη ιστορική αξία. Είναι ένα από τα πρώτα αρχοντικά που χαρακτηρίστηκαν διατηρητέα μνημεία το 1965. 
Η δημιουργία ενός μουσείου αφιερωμένου στην ιστορία του μακεδονικού ελληνισμού στην Καστοριά αποτελούσε επιδίωξη πολλών ετών. Για αυτόν τον λόγο, το 1993, συστάθηκε ο σύλλογος Φίλων Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, με σκοπό να συμβάλει στην επίτευξη της ανέγερσης του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα. Στα εκθέματα του μουσείου, περιλαμβάνονται κειμήλια απογόνων Μακεδονομάχων, φωτογραφίες από την πρώιμη φάση και τη περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα, στολές Μακεδονομάχων αγωνιστών και παραδοσιακές Καστοριανές στολές. (Τηλέφωνο επικοινωνίας: 24670 21144)

11. Σπήλαιο Δράκου Καστοριάς
Το σπήλαιο βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της πόλης στο 2ο χλμ της παραλίμνιας οδού Σουγγαρίδη και λίγο πριν από την Μονή της Παναγίας Μαυριώτισσας. Η είσοδος απέχει περίπου είκοσι (20) μέτρα από τις όχθες της λίμνης και 14 μέτρα από τον δρόμο. Στο εσωτερικό του υπάρχουν μεγάλα χερσαία και λιμναία τμήματα με εντυπωσιακό σταλακτικό διάκοσμο καθώς περιλαμβάνει επτά (7) υπόγειες λίμνες, δέκα (10) αίθουσες, πέντε (5) διαδρόμους – σήραγγες. Η μεγαλύτερη αίθουσα του σπηλαίου έχει διαστάσεις 45Χ17 μέτρα με το κεντρικό της τμήμα υπερυψωμένο και τις πλευρές της να καταλήγουν σε λίμνες. Η μεγάλη λίμνη του σπηλαίου που είναι και η βαθύτερη βρίσκεται δυτικά. Η θερμοκρασία εντός του Σπηλαίου είναι σταθερή όλες τις εποχές στους 16-18οC, ενώ η υγρασία φτάνει στο 90%.
Στο εσωτερικό του σπηλαίου του Δράκου εντοπίστηκαν παλαιοντολογικά κατάλοιπα, με κυριότερα τα οστά σπηλαίας άρκτου ή αρκούδας των σπηλαίων (UrsusSpeleaus). Είναι σημαντικό ότι έχει ληφθεί κάθε απαραίτητο μέτρο για την ασφάλεια των επισκεπτών και οι επεμβάσεις στο εσωτερικό έγιναν με τρόπο ώστε να μη θιχθεί η φυσική κατάσταση του Σπηλαίου.

Μύθος του Σπηλαίου Δράκου Καστοριάς:
"Πριν από πολλούς αιώνες η μεγάλη σπηλιά που βρίσκεται πριν από το μοναστήρι της Μαυριώτισσας ήταν χρυσορυχείο και το φύλαγε ένας δράκος που ανέπνεε και έβγαζε από το στόμα του φλόγες και δηλητηριασμένους ατμούς.
Ύστερα από το κτίσιμο της Καστοριάς (Ή ή Ι αιώνας) ο πρώτος βασιλιάς ο Κάστωρ, θέλοντας να διασκεδάσει τον φιλοξενούμενο αδελφό του Πολυδεύκη και τον πεθερό του Κέλι ιερέα του θεού, απεκάλυψε το τεράστιο αυτό σπήλαιο. Η παρουσία όμως του δράκου τους εμπόδιζε την προσέγγιση στη σπηλιά. Τότε ο βασιλιάς υπεσχέθη μεγάλα δώρα σ?αυτόν που θα σκότωνε τον δράκο. Ένας νέος δυνατός παρουσιάστηκε. Επηκολούθησε άγρια πάλη με τον δράκο. Χτυπώντας τον με το κοντάρι του έτρεμαν οι γύρω βράχοι και αναταράζονταν τα νερά της λίμνης. Το τέρας κτυπήθηκε και έπλεε νεκρό επάνω στα νερά της λίμνης. Πανηγύρισαν το γεγονός και ευχαριστίαι ανεπέμφθησαν στον Πάνα. Και κατόπιν με αναμμένους δαυλούς προχώρησαν στη σπηλιά με σκυφτά τα κεφάλια τους για να μην κτυπήσουν τους σταλακτίτες. Το βάθος εκτεινόταν σε χιλιόμετρα και η ατμόσφαιρα γινόταν πνιγηρή από έλειψιν οξυγόνου. Σε ένα μέρος που η σήραγγα στενεύει έσβησαν οι δαυλοί και πηχτό σκοτάδι τους σφιχταγκάλιασε όλους. Τότε άκουσαν μια απόκοσμη φωνή να λέει : "εκείνος που θα σκύψει να πάρει μια χούφτα της λάσπης που πατάει θα μετανοιώσει". Οι πιο θαρετοί έσκυψαν και επήραν λάσπη και εγέμισαν τους κόρφους τους. Οι άλλοι φοβήθηκαν και δεν τόλμησαν να πάρουν. Όταν βγήκαν στο φως του ηλίου εκείνοι που κρατούσαν τη λάσπη είδαν με έκπληξη πως κρατούσαν υγρή χρυσόσκονη…". Έτσι περιγράφει ο λαογράφος Δ. Γιαννούσης ( Ακρόπολη, 11-7-54) την παράδοση σχετικά με το Σπήλαιο του Δράκου.

ΩΡΑΡΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ : Τρίτη έως Κυριακή & αργίες
09.00-17.00 Χειμερινή περίοδος
10.00-18.00 Θερινή περίοδος
Τηλ: 2467026777/6957591303
www.spilaiodrakoukast.gr
[email protected]

12. Ενυδρείο Καστοριάς «Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος»
Το Ενυδρείο Καστοριάς «Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος» άνοιξε τις πύλες του για το κοινό, μετά από σχεδόν δύο χρόνια προετοιμασίας, στις 3 Ιουλίου 2012 μετά τα εγκαίνια που τέλεσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, στα πλαίσια της επίσημης επίσκεψης που πραγματοποίησε στην Δυτική Μακεδονία (προς τιμήν του οποίου ως «Πράσινος» Πατριάρχης, το ενυδρείο πήρε το όνομά του). Πρόκειται για το πρώτο σε μέγεθος ενυδρείο γλυκών νερών των Βαλκανίων, που φιλοξενεί ενδημικά και αυτόχθονα είδη ψαριών των ποταμών και των λιμνών της Ελλάδος, καθώς και μεγάλο αριθμό ξενικών ειδών που διαβιούν στις λίμνες της Ελλάδος. 
Το Ενυδρείο, αποτελείται από 49 δεξαμενές χωρητικότητας από 1 έως 1,6 κυβικά , μια προσομοίωση της Λίμνης Καστοριάς και μια προσομοίωση του ποταμού Αλιάκμονα. Όσον αφορά τα είδη των ψαριών, το ενυδρείο μας φιλοξενεί 56 είδη ψαριών γλυκού νερού, ενώ οργανισμοί όπως οι νεροχελώνες, οι καραβίδες και οι Τρίτωνες κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Σε μεγάλες ποσότητες, συναντάμε Κυπρίνους, Τούρνες, Πλατίκες και Γουλιανούς ενώ ξεχωρίζουν το Valencialeturneuxi (ενδημικό της Δυτικής Ελλάδος) και Παγκόσμια πρώτη εμφάνιση σε ενυδρείο γλυκού νερού, οι Πετροκαραβίδες (Austropotamobiustorrentium), απειλούμενο είδος στην Ευρώπη καθώς και ο Οξύρυγχος (Acipenserbaerii) λόγω της σπανιότητας και της σημαντικής οικονομικής αξίας του(γνωστό για την παραγωγή του μάυρου χαβιαριού.
ΩΡΑΡΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ : 09:00-17:00 ΤΡΙΤΗ ΕΩΣ ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΑΙ ΑΡΓΙΕΣ
Δ\ΝΣΗ: Περιβαλλοντικό Πάρκο Δήμου Καστοριάς, Καστοριά 52100
Τήλ: 24670 80229
[email protected]
www.enydriokastorias.gr

13. Λιμναίος Οικισμός Δισπηλιού
Ο προϊστορικός οικισμός του Δισπηλιού βρίσκεται στη θέση «Nησί», στη νότια όχθη της λίμνης της Kαστοριάς. Eντοπίστηκε το 1932, όταν η στάθμη της λίμνης κατέβηκε, και στο σημείο που χώριζε το Nησί από την όχθη της λίμνης φάνηκαν υπολείμματα ξύλινων πασσάλων. Οι συστηματικές ανασκαφές (1992 και εξής) αποκαλύπτουν τα λείψανα ενός εκτεταμένου λιμναίου οικισμού της Νεότερης Νεολιθικής, από τους σημαντικότερους και παλαιότερους του είδους στην Ευρώπη. Οι έρευνες στο Δισπηλιό αποτελούν σταθμό για την αρχαιολογική έρευνα στην Ελλάδα, τόσο λόγω της ιδιαιτερότητας της ανασκαφής, όσο και για τη μελέτη των μορφών κατοίκησης κατά τη Nεολιθική εποχή.
Mοναδικές πολιτιστικές πτυχές της κοινότητας του Δισπηλιού αποκαλύπτουν τρεις οστέινες φλογέρες καθώς και μια ξύλινη πινακίδα με εγχάρακτα γραμμικά στοιχεία. H πινακίδα αυτή χρονολογείται με βεβαιότητα στο 5260 π.Χ. και δεν αποκλείεται να αποτελεί μια πρώιμη μορφή γραπτού λόγου, όπως εικάζεται και για παρόμοια σύμβολα χαραγμένα σε πηλό, που βρίσκονται σε οικισμούς της νότιας Βαλκανικής (πολιτισμός Vinca).
ΩΡΑΡΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ : Καθημερινά 09.00-17.00. Τηλ : 2467021910. www.limneosoikismos.gr

14. Λίμνη Ορεστιάδα (Καστοριάς)
Η λίμνη Ορεστιάδα έχει ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο «Φύση 2000», έχει χαρακτηριστεί ως «Μνημείο Φυσικού Κάλλους» και είναι μια από τις 196 Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά (ΣΠΠ) που έχουν οριστεί στην Ελληνική Επικράτεια. Η λίμνη, υπολογίζεται ότι σχηματίστηκε πριν από 10.000.000 χρόνια (κατά το Μειόκαινο) και η σημερινή της μορφή αποτελεί κατάλοιπο μιας παλιότερης εκτεταμένης λίμνης με έκταση 164 τετραγωνικά χιλιόμετρα και βάθος που ξεπερνούσε τα 50 μέτρα (κατά το Τεταρτογενές).
Η εξωτερική περιφέρεια της λίμνης είναι περίπου 20 χμ. Το εμβαδόν της φθάνει τα 28 τετρ.χλμ. και το βάθος της κατέρχεται μέχρι τα 8,3 μέτρα. Τη λίμνη περιβάλλουν τα γραφικά χωριά Δισπηλιό, Μαυροχώρι, Πολυκάρπη, Φωτεινή, Μεταμόρφωση και το Τοιχιό. Στις βόρειες ακτές της λίμνης υπάρχουν πυκνοί καλαμώνες και παράκτια δάση με μεγάλες αποικίες ενδημικών και αποδημητικών πουλιών. Το γεγονός αυτό μετατρέπει την Ορεστιάδα σε ένα σημαντικό υγροβιότοπο που χρήζει ειδικής προστασίας. Στα νερά της υπάρχουν ποικιλίες νοστιμότατων ψαριών του γλυκού νερού όπως τα γριβάδια, οι κυπρίνοι, οι πέρκες και οι πεταλούδες που αλιεύονται από επαγγελματίες ψαράδες αλλά και από πολλούς ερασιτέχνες. 
Η λίμνη σχεδόν κάθε χρόνο παγώνει για διάστημα που μπορεί να διαρκέσει από μια εβδομάδα έως και είκοσι μέρες ή και έναν μήνα ανάλογα με τη βαρυχειμωνιά. Τόσο τα παγωμένα της νερά, όσο και οι κρύσταλλοι που δημιουργούνται στις προκυμαίες και τα κλαδιά των δέντρων δίπλα στη λίμνη ενισχύουν την ομορφιά του τοπίου και τη γραφικότητα της Καστοριάς.
Πολλές είναι οι ιστορίες για την παγωμένη λίμνη της Καστοριάς, για τις βόλτες της Κυριακής που οι Καστοριανοί έκαναν επάνω στον πάγο μέχρι και πριν από σαράντα η πενήντα χρόνια, για τις “σάνιες”, τα ιδιαίτερης κατασκευής έλκηθρα που χρησιμοποιούσαν για να κινούνται και για τα “ροκάνια”, τα απότομα ανοιγοκλεισίματα του πάγου που τρομοκρατούσαν τα βράδια με τον ήχο τους, τους Καστοριανούς και “κατάπιναν” ότι υπήρχε στην επιφάνεια.
Εικόνα χιονισμένης άδεντρης πεδιάδας εμφανίζει η λίμνη αν μετά το πάγωμα της χιονίσει. Στην παράδοση της περιοχής αναφέρεται και η Ιστορία του Τούρκου ειρηνοδίκη (Κατή) Χασάν, που τον καιρό της Τουρκοκρατίας διέσχισε την παγωμένη λίμνη με την άμαξά του, περνώντας την για πεδιάδα. Όταν αποκαλύφθηκε η αλήθεια και κατάλαβε από τι κίνδυνο πνιγμού γλίτωσε, έκτισε στη δυτική πλευρά της πόλης, στο σημείο της όχθης που βγήκε, τζαμί για να ευχαριστήσει τον Αλλάχ που τον προφύλαξε. Το τζαμί αυτό πήρε το όνομα του Χασάν Κατή και έδωσε και το όνομα στην περιοχή της πόλης.

15. Χιονοδρομικό Κέντρο Βιτσίου
Το Χιονοδρομικό κέντρο "Βίτσι" βρίσκεται στην περιοχή Οξυά του Δήμου Βίτσιου, σε απόσταση μόλις 22 χιλ. από την πόλη της Καστοριάς. Βρίσκεται σε μια υπέροχη τοποθεσία μέσα στα δένδρα, με υπέροχη θέα τη λίμνη και τα βουνά της Καστοριάς. Ο δρόμος είναι ασφαλτοστρωμένος και αποχιονίζεται πάντα. 
Το Χιονοδρομικό Κέντρο λειτουργεί Σαββατοκύριακα & αργίες από 09:00 έως 16:00. Υπάρχουν 3 πίστες & 1 αρχαρίων με 2 συρόμενους αναβατήρες. 
Τηλ.: 6944 298482, 6944 709190

16. Γράμμος
Η ιερότητα ίσως να αγγίζει όλη την κλειστή λεκάνη που ορίζεται από τους ορεινούς όγκους του νομού Καστοριάς. Η άγρια ομορφιά του τοπίου του Γράμμου συνδυάζεται αρμονικά με τις ήσυχες γωνιές του δημιουργώντας έναν πραγματικό παράδεισο για όσους ενδιαφέρονται για λεπτές μυρωδιές και ποικιλία χρωμάτων.
Κάποια σημεία δείχνουν να είναι απρόσιτα, άλλα όμως φιλοξενούν κτίσματα σαν το μοναστήρι του Αγίου Ζαχαρία με θαυμάσιες τοιχογραφίες γηγενών ζωγράφων. Σε υψόμετρο 2075μ συναντάμε τις λίμνες Αρρένες που συγκεντρώνουν μέρος των νερών της πηγής τριακοσάρας και κοσμούν με την ύπαρξη τους το τοπίο. Η θεραπεύτρια φύση μπόρεσε κι έκλεισε τις ανοιχτές πληγές των εγκατελειμένων χωριών και υποδέχεται πλέον τους επισκέπτες στην αγκαλιά της.