Φλώρινα: Γοητεία στην άκρη της Ελλάδας

Περπατήστε στις όχθες του ποταμού Σακουλέβα, νοιώστε τη νοσταλγία στην παλιά αγορά, επισκεφθείτε τα σπουδαία μουσεία… Όπως και να έχει η πόλη της δυτικής Μακεδονίας άλλοτε μυστηριώδης και μελαγχολική, άλλοτε ζωντανή και νεανική, εκπέμπει πάντα μια ακαταμάχητη γοητεία. Η πόλη της Φλώρινας, κτισμένη πάνω στους εμπορικούς δρόμους που συνέδεαν τα λιμάνια της Αδριατικής με τις πόλεις της Ανατολής, διαδραμάτιζε ανέκαθεν σημαντικό ρόλο στα δρώμενα της Βαλκανικής εδώ και εκατοντάδες χρόνια.

Ίχνη του δραστήριου παρελθόντος θα ανακαλύψει ο σημερινός επισκέπτης σε πολλά σημεία της σύγχρονης πόλης, στις γειτονιές του Σακουλέβα ποταμού, στα μουσεία, στην παλιά αγορά, στα εργαστήρια των καλλιτεχνών. Όμως η Φλώρινα με τους 15.000 κατοίκους είναι μια σύγχρονη πόλη με άριστες υποδομές, άφθονες επιλογές στο φαγητό και τη διασκέδαση που καθώς βρίσκεται κοντά σε αξιόλογους προορισμούς μπορεί εύκολα να χρησιμοποιηθεί σαν εφαλτήριο για αξέχαστες εκδρομές, σε έναν τόπο όπου η φύση είναι στις καλύτερες στιγμές της.

Ματιές στην ιστορία
Πριν χαθείτε στις γειτονιές της Φλώρινας ανηφορίστε ως το ύψωμα του Αγίου Παντελεήμονα για να απολαύσετε την πανοραμική άποψη της πόλης και να προσανατολιστείτε. Στα πρανή του λόφου έχει έρθει στο φως μετά από ανασκαφές μέρος της αρχαίας πόλης των Ελληνιστικών χρόνων. Ίσως να πρόκειται για την Ηράκλεια Λυγκηστίδα που άκμασε εδώ και πήρε το όνομά της από το μυθικό ήρωα Λυγκέα, ενώ πιθανολογείται ότι καταστράφηκε από φωτιά το 48 π.Χ. Έχουν βρεθεί τμήματα οικοδομικών τετραγώνων που χωρίζονται από κάθετους δρόμους, τείχη κατοικιών, δίκτυο όμβριων υδάτων. Η κατοίκηση της πόλης πιθανόν να ξεκίνησε τον 4ο αι. π. Χ. όμως έχουν ανασκαφεί κεραμικά που χρονολογούνται από τους προϊστορικούς ήδη χρόνους. Τα αξιόλογα ευρήματα εκτίθενται στο 2ο όροφο του αρχαιολογικού μουσείου της Φλώρινας.
Στο σημείο όπου αναπτύσσεται σήμερα ο πολεοδομικός ιστός, τα πρώτα μεταβυζαντινά χρόνια εμφανίσθηκαν οι αρχικοί οικιστικοί πυρήνες.Ωστόσο αναφορές για την πόλη της Φλώρινας εντοπίστηκαν σε συγγραφείς του 15ου αιώνα. όπου από ότι φαίνεται κυριαρχούσαν οι μουσουλμανικοί πληθυσμοί. Όταν το 1893 η Φλώρινα συνδέθηκε σιδηροδρομικώς με τη Θεσσαλονίκη, το Ελληνικό στοιχείο ανάπτυξε την δική του δυναμική. Ιδρύθηκαν σχολεία, πολιτιστικοί σύλλογοι και εμπορικές αντιπροσωπείες.
Το 1912 η Φλώρινα απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό και ενσωματώθηκε στον κορμό της ελεύθερης Ελλάδας μαζί με όλη τη Μακεδονία.

Περίπατοι στις γειτονιές
Το πιο χαρακτηριστικό της σημείο είναι ο ποταμός Σακουλέβα με τα παλιά πέτρινα αρχοντικά κτισμένα στις όχθες του, αγαπημένο σημείο του σκηνοθέτη Θόδωρου Αγγελόπουλου, αλλά και κάθε επισκέπτη. Στη λεωφόρο Ελευθερίας θα δείτε πανέμορφα νεοκλασικά και μακεδονίτικα κτίρια των αρχών του αιώνα. Στο κέντρο της πόλης στην οδό Καραβίτη 12, στο ισόγειο του παλιού ξενοδοχείου «Διεθνές» βρίσκεται το καφενείο όπου σύχναζε η παρέα του Θόδωρου Αγγελόπουλου μαζί με τον Μαρτσέλο Μαστρογιάννι, τότε που ο διάσημος Έλληνας σκηνοθέτης γύριζε τις σκηνές του «Μελισσοκόμου». Το νεοκλασικό κτίριο με τα μαρμάρινα τραπέζια, τα παλιά αντικείμενα και τη χαρακτηριστική ξυλόσομπα αποτελεί εδώ και ενενήντα χρόνια, σημείο αναφοράς για την Φλώρινα. Στην οδό Μεγάλου Αλεξάνδρου λειτουργεί η αγορά της πόλης και βρίσκονται τα περισσότερα δημόσια κτήρια όπως το Δημαρχείο, τα Δικαστήρια, το κτήριο του 1930 που στέγαζε την Εθνική Τράπεζα. Σε μικρή απόσταση συναντάμε την Δημοτική Αγορά, «Το παζάρι» των ντόπιων όπου θα βρείτε για να αγοράσετε τα εκλεκτά παραδοσιακά προϊόντα της Μακεδονίας. Ξεχωρίζουν τα γλυκά κουταλιού, οι ντόπιες μαρμελάδες, τα περίφημα κρασιά Αμυνταίου και τα νόστιμα φασόλια από το Βαρικό και τις Πρέσπες,

Ο πολιτισμός είναι εδώ
Η σημερινή Φλώρινα παρουσιάζει έντονη πολιτιστική δραστηριότητα και μπορεί να χαρακτηριστεί σαν μια πόλη με άφθονα μουσεία. Ας μην ξεχνάμε πως εδώ λειτουργεί το τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.
Ιδιαίτερη αναφορά θα πρέπει να γίνει για το σημαντικό Αρχαιολογικό Μουσείο που στεγάζεται σε κτήριο του 1960, Εδώ εκτίθενται ευρήματα από τις ανασκαφές στην ευρύτερη περιοχή που καλύπτουν μια ιστορική περίοδο από τους νεολιθικούς έως και τους βυζαντινούς χρόνους.
Αξιόλογο είναι και το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Στους χώρους του φιλοξενούνται εδώ και 35 χρόνια σπουδαία έργα συγχρόνων Ελλήνων εικαστικών (υπολογίζονται περισσότερα από 600). Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα και εγκυρότερα εικαστικά κέντρα της χώρας.
Στο Βυζαντινό Μουσείο της πόλης θα δείτε τμήματα των τοιχογραφιών που προέρχονται από το ναούς της νησίδας του Αγίου Αχιλλείου της Μικρής Πρέσπας, μέρη ξυλόγλυπτου τέμπλου από σκήτη της Μεγάλης Πρέσπας και διάφορα μικροαντικείμενα και κοσμήματα.
Η Πινακοθήκη Φλωριναίων Καλλιτεχνών ιδρύθηκε το 1985 με σκοπό να προβάλει την δραστηριότητα των τοπικών καλλιτεχνών, γλυπτών, ζωγράφων, χαρακτών που ζουν και εργάζονται στην ακριτική πόλη. Στεγάζεται σε παλιό κτήριο που έχει παραχωρήσει ο Ο.Σ.Ε.
Υπάρχουν δυο Λαογραφικά Μουσεία στην πλατεία Ρούσβελτ και στην οδό Καραβίτη, όπου διασώζονται σε καλή κατάσταση πολλά μικροαντικείμενα καθημερινής χρήσης του 19ου αιώνα, λευκές φορεσιές, εργαλεία και οικιακά σκεύη.

Τρεις εκδρομές που αξίζει να κάνετε
Εφορμώντας από τη Φλώρινα και χρησιμοποιώντας το καλό οδικό δίκτυο μπορείτε να πραγματοποιήσετε αξέχαστες εκδρομές σε τόπους όπου η φύση και η παράδοση κυριαρχούν.
Φλώρινα – Καστοριά μέσω Βιτσίου: Με αφετηρία τη Φλώρινα θα ανεβείτε εύκολα τις πλαγιές του όρους Βίτσι με προορισμό το ορεινό χωριό Δροσοπηγή (16 χλμ.). Συνεχίζοντας μπορείτε να βγείτε σε μεγάλο υψόμετρο και να κατηφορίσετε πάντα σε ασφάλτινο δρόμο για Καστοριά μέσα από μια θαυμάσια διαδρομή όπου κυριαρχούν πυκνά δάση οξιάς. Αν ο καιρός είναι ανοικτός θα απολαύσετε την υπέροχη θέα και προς τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.
Στο Πισοδέρι για σκι: Οι φίλοι του σκι θα ανηφορίσουν εύκολα από την Φλώρινα στο δασωμένο αυχένα που συνδέει το Βίτσι με το Βαρνούντα, όπου στη τοποθεσία Βίγλα κοντά στο ιστορικό χωριό Πισοδέρι βρίσκεται το μικρό χιονοδρομικό κέντρο σε ύψος 1.650 μέτρων. Απέχει από τη Φλώρινα μόλις 18 χλμ και μόλις 20 από τη λεκάνη της Πρέσπας. Από το χιονοδρομικό κέντρο ο δρόμος κατηφορίζει για 5 χιλιόμετρα ως το κεφαλοχώρι Πισοδέρι. Από εδώ μπορείτε να συνεχίσετε την περιήγησή σας είτε προς Καστοριά, είτε προς τη λεκάνη των Πρεσπών.
Στο Νυμφαίο της παράδοσης: Χρησιμοποιώντας τον οδικό άξονα Φλώρινας – Καστοριάς με σύντομη παράκαμψη θα επισκεφθείτε το πασίγνωστο πια, μα πάντα ενδιαφέρον Νυμφαίο. Το ιστορικό βλάχικο μεγαλοχώρι που παλιά ονομαζόταν Νέβεσκα -τo 1930 μετονομάστηκε σε Νυμφαίο-, γνώρισε ένδοξο παρελθόν. Είναι από τους καλύτερα διατηρημένους παραδοσιακούς οικισμούς των βουνών, με σπίτια που ξεχωρίζουν για το μέγεθος, την άριστη κατάσταση, αλλά και την εσωτερική τους διακόσμηση, μοναδική στον ελλαδικό χώρο. Από το κέντρο του Νυμφαίου θα προσεγγίσετε με τα πόδια το Κέντρο Περίθαλψης της Αρκούδας "Αρκτούρος". Σε μικρή απόσταση βρίσκονται οι λίμνες Χειμαδίτιδα και Ζάζαρη .

Πως θα πάτε
Από τη Θεσσαλονίκη μέσω Εγνατίας θα πάτε στην Πτολεμαΐδα και από εκεί θα συνεχίσετε για Φλώρινα. Συνολικά θα χρειαστεί να καλύψετε 190 χιλιόμετρα. Από την Αθήνα η πιο εύκολη πρόσβαση είναι μέσω της διαδρομής Λάρισα, Σέρβια, Κοζάνη, Φλώρινα όπου θα χρειαστεί να διανύσετε 670 χιλιόμετρα.
Από τη δυτική Ελλάδα η Εγνατία Οδός θα σας φέρει εύκολα και γρήγορα στην Πτολεμαΐδα από όπου η Φλώρινα απέχει μόλις 60 χιλιόμετρα. Σε κάθε περίπτωση τώρα το χειμώνα πρέπει να έχετε μαζί σας αλυσίδες.

του Θοδωρή Αθανασιάδη/ www.viewsofgreece.gr