Η θέα από τις χορταριασμένες πολεμίστρες της Φορτέτσας, οι βόλτες στα καντούνια της παλιάς πόλης, οι κοντινές εκδρομές στις απέραντες παραλίες, θα σας μείνουν αξέχαστες. Όμως, αυτό που τελικά καρφώνεται στις αναμνήσεις, είναι μια γλυκιά αίσθηση από εικόνες και αρώματα του Ρεθύμνου των αλλοτινών καιρών!
Γιατί εδώ και όχι κάπου αλλού; Αυτό, ίσως, είναι το πρώτο ερώτημα που πιθανώς να σκεφτεί κάποιος πριν ξεκινήσει για τη Μεγαλόνησο. Αναμφίβολα, όμως, υπάρχουν πολλά και δυνατά επιχειρήματα που μπορούν με ευκολία να σας πείσουν για το ορθό της επιλογής. Ίσως το σημαντικότερο από αυτά είναι ότι ο νομός Ρεθύμνου παραμένει ο λιγότερο «αξιοποιημένος» της Κρήτης και είναι αυτός που καταφέρνει ακόμη και κρύβει πολλές εκπλήξεις.
Παρόλη την ανάπτυξη που έχει λάβει, πάντως, τα τελευταία χρόνια, η παλιά πόλη είναι ένα πραγματικό χάρμα οφθαλμών που φαίνεται ότι οι Ρεθυμνιώτες καταβάλουν κάθε προσπάθεια να τη διατηρήσουν σε καλή κατάσταση, ώστε να μην χάσει την αυθεντικότητά της. Όλο λοιπόν το περιηγητικό ενδιαφέρον εστιάζεται εδώ. Το υπέροχο ενετικό λιμάνι, αν και στο έπακρο αξιοποιημένο, διατηρεί ακόμη την έντονη προσωπικότητά του, προσπαθώντας να συνταιριάξει το χθες με το σήμερα. Στα δαιδαλώδη καλντερίμια του κυριολεκτικά θα χαθείτε! Ένα πλήθος από επώνυμα και ανώνυμα κτίρια αρμολογούν την ιστορία του Ρεθύμνου. Ορθόδοξες εκκλησίες, τζαμιά, αρχοντικά, πέτρινες βρύσες και επιβλητικά δημόσια κτίρια συνυπάρχουν και διηγούνται σιωπηρά ιστορίες από το χθες. Από την οδό Αρκαδίου κάτω στο λιμάνι με τα όμορφα παραδοσιακά σπίτια, συνεχίζουμε την περιπλάνησή μας στην Εθνικής Αντιστάσεως και από εδώ χανόμαστε στα μεσαιωνικά σοκάκια.
Από τα επώνυμα κτίρια που θα συναντήσουμε στην πορεία μας ή θα «ανακαλύψουμε» στα γραφικά καλντερίμια, αξίζει να αναφέρουμε την πασίγνωστη «Loggia» - το διοικητήριο των Ενετών- αλλά και τα τζαμιά, κατάλοιπα των μουσουλμάνων. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το τζαμί Νερατζές στην πλατεία Πετυχάκη, που πριν την κυριαρχία των Τούρκων ήταν καθολική εκκλησία –η περίφημη Santa Maria-, αλλά και μοναστήρι των Αυγουστίνων. Στην πλατεία Πετυχάκη, στον «Πλάτανο» όπως λένε οι παλιοί Ρεθυμνιώτες, βρίσκεται η περίφημη βενετσιάνικη βρύση που κατασκευάστηκε το 1588, αλλά επισκευάστηκε και προστέθηκαν νέα στοιχεία από τον τότε νομάρχη Rimondi.
Ξεχωριστή αναφορά θα πρέπει να γίνει για τα σπουδαία μουσεία του Ρεθύμνου. Αναφέρουμε το Αρχαιολογικό, το Ιστορικό-Λαογραφικό, το Εκκλησιαστικό Μουσείο, τη Συλλογή παραδοσιακών υφαντών της Ελένης Φρατζεσκάκη, αλλά και το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης με έργα Ελλήνων καλλιτεχνών, όπως επίσης και το Μουσείο Εναλίας Ζωής. Η Φορτέτσα, το περίφημο κάστρο που δεσπόζει στην κορφή του λόφου Παλαιόκαστρο, είναι επισκέψιμη. Στη ρίζα του λόφου στην οδό Μελισσινού, υπάρχει χώρος στάθμευσης που όμως σε καμία περίπτωση δεν αρκεί ιδίως όταν όλη η πόλη καταλαμβάνεται από εκατοντάδες τουριστικά πούλμαν. Η μεγάλη πύλη, η κύρια είσοδος του κάστρου, υποδέχεται σήμερα τους επισκέπτες. Ένα πέτρινο τούνελ-στοά με μήκος στα 15-20 μέτρα, αναλαμβάνει να σας «μυήσει» στα μυστικά του οδηγώντας στον περίβολο. Αλλεπάλληλοι προμαχώνες και ερείπια εκκλησιών, τζαμιών, αποθηκών και στρατώνων, βρίσκονται διάσπαρτα παντού. Το βλέμμα ανιχνεύει την κίνησης της παραλιακής οδού, ξεκουράζεται στις στέγες της παλιάς πόλης για να χαθεί στην ανοικτοσύνη του Κρητικού πελάγους.
Οι κοντινές εκδρομές
Από το ακρωτήρι του Λιανού Κάβου στα ανατολικά, ως τον όρμο του Αλμυρού στα δυτικά, ξεδιπλώνεται η τεράστια αμμουδερή παραλία 12 χλμ. έντονα αξιοποιημένη με δεκάδες ξενοδοχειακά συγκροτήματα. Σε απόσταση αναπνοής βρίσκεται το τουριστικό θέρετρο Μπαλί (35 χλμ.), οι χρυσαφένιες παραλίες της Γεωργιούπολης (27 χλμ. προς Χανιά) και οι δαντελωτές ακτές του Πάνορμου (25 χλμ. προς Ηράκλειο). Όμως ο δρόμος «της μεγάλης φυγής» για όσους αποζητούν άλλους ρυθμούς, ήχους και εικόνες δείχνει προς το Λιβυκό πέλαγος! Ρέθυμνο – Πλακιάς – (35 χλμ.) και Ρέθυμνο – Πρέβελη (36 χλμ.). Επίσης, γνωστή για τις φυσικές ομορφιές και τα γραφικά χωριά της είναι η ορεινή περιοχή των Ανωγείων (50 χλμ.) που απλώνεται στις ανατολικές υπώρειες του Ψηλορείτη. Από εδώ εύκολα διασχίζοντας το οροπέδιο της Νίδας θα πάΤΕ ΣΤΟ Ιδαίον Αντρο, το σπήλαιο όπου σύμφωνα με τη μυθολογία, η Ρέα γέννησε τον Δία προσπαθώντας να αποφύγει την οργή του Κρόνου. Ακόμη, εδώ θα επισκεφθείτε τα ερείπια του Μινωικού μεγάρου της Ζωμίνθου.