Βουλγαρέλι, το κεφαλοχώρι των Τζουμέρκων

Το γεφύρι της Πλάκας υπήρξε για πολλά χρόνια το μοναδικό πέρασμα από τα Τζουμέρκα προς τα Γιάννενα

Η «άγνωστη» Ήπειρος

7618 Επισκέψεις στο άρθρο

Βουνό και θάλασσα, γραφικά ψαροχώρια, γάργαρα ποτάμια και πανύψηλα βουνά… Με αφετηρία την πρωτεύουσα του νομού αναζητούμε τις φυσικές ομορφιές ενός τόπου που θαρρείς και τον έχουν προικίσει με όλα τούτα τα δώρα της φύσης.

 
Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο φυσικό χώρο που τον προικίσει βουνό και θάλασσα. Όμως δεν είναι μόνο η φύση που σφραγίζει τούτο τον τόπο, μα και το πέρασμα λαών και πολιτισμών που άφησαν στη διάρκεια των αιώνων τα σημάδια τους στη μοναδική αυτή τοπιογραφία, συνθέτοντας ένα αλλόκοτο ιστορικό μωσαïκό. Έχει κάτι μαγικό τούτη η περιοχή. Μόνο που δεν θα σου χαριστεί εύκολα, αφού θα πρέπει να ψάξεις καλά πίσω από ορεινούς δρόμους και παραλιακά μονοπάτια τα καλά κρυμμένα μυστικά της περιπέτειας.

Πρέπει να ξέρετε
Αραχθος: Ο Αραχθος σχηματίζεται στα υψίπεδα της Πίνδου, κοντά στο Μέτσοβο. Αφού διασχίσει τις δυτικές παρυφές των βουνών Περιστέρι και Τζουμέρκα, εγκλωβίζεται για αρκετά χιλιόμετρα στην τεχνητή λίμνη Πουρναρίου και τελικά χύνεται στον Αμβρακικό κόλπο, κοντά στην Αρτα. Το σύνολο της υδάτινης πορείας του από τα δάση των βουνών μέχρι τα βαλτοτόπια της λιμνοθάλασσας είναι 143 χλμ. Μετά τη δημιουργία του φράγματος στη θέση Πουρνάρι, το ευρύτερο οικοσύστημα το οποίο είχε παραμείνει αναλλοίωτο στο πέρασμα των αιώνων λόγω του δυσπρόσιτου ορεινού αναγλύφου, έχει σήμερα υποβαθμιστει αισθητά.
Ο Αβρακικός, το οικοσύστημα: Ο Αμβρακικός κόλπος είναι ένα από τα πιο πλούσια σε είδη οικοσυστήματα στο χώρο της Μεσογείου. Εδώ διαχειμάζει περίπου το 1/3 του συνολικού πληθυσμού των υδρόβιων πουλιών της χώρας μας. Στη λιμνοθάλασσα Τσουκαλιό φωλιάζουν περίπου 30 ζευγάρια από το σπάνιο και απειλούμενο είδος των αργυροπελεκάνων. Τα ζεστά, ρηχά και πλούσια σε φερτές ύλες νερά είναι το ιδανικό μέρος για αναπαραγωγή όλων σχεδόν των ειδών της θαλάσσιας πανίδας. Γλώσσες, κεφαλόπουλα, λαυράκια, τσιπούρες, χέλια, γαρίδες, σουπιές και πολλά άλλα είδη βρίσκονταν κάποτε σε αφθονία. Σήμερα η κατάσταση είναι ζοφερή, καθώς το θαλάσσιο οικοσύστημα δέχεται έντονες πιέσεις κυρίως από ανθρωπογενείς παράγοντες.
Η βυζαντινή κληρονομιά της Αρτας: Σε υπολείμματα αρχαίου οχυρού οι Δεσπότες της Ηπείρου έκτισαν το περίφημο κάστρο της Αρτας τον 13ο αιώνα. Με την κατάκτηση των Τούρκων το καστέλι μετατράπηκε σε φυλακές (εδώ φυλακίστηκε για λίγο και ο Μακρυγιάννης). Σήμερα αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή αξιοθέατα της πόλης.

Επιλεγμένες διαδρομές
1) Τα μυστικά της Αμβρακικού κόλπου: Δεν πρόκειται για λίμνη, αλλά δεν μοιάζει ούτε για θάλασσα. Σίγουρα ο Αμβρακικός κόλπος έχει μια εντελώς δικιά του προσωπικότητα και είναι δύσκολο να συγκριθεί με οποιοδήποτε άλλο μέρος της Ελλάδας. Από την Αρτα εύκολα θα προσεγγίσετε το γραφικό ψαροχώρι της Κορωνησίας (25 χλμ.), ένα μικρό ψαράδικο οικισμό με πληθυσμό που δεν ξεπερνά τους 350 κατοίκους. Το χωριό, κυκλικά χτισμένο σε ένα μικρό ύψωμα, βλέπει από παντού θάλασσα. Εκτός από τις όμορφες κατοικίες, που διατηρούν πολλά από τα παλιά χαρακτηριστικά τους στοιχεία, το αξιολογότερο κτίσμα είναι ο παλιός βυζαντινός ναός του 7ου αιώνα, αφιερωμένος στην Παναγιά.
2) Από τον Αραχθο στα Τζουμέρκα: Το οδοιπορικό μας θα ξεκινήσει από το σύμβολο της Αρτας, το περίφημο γεφύρι της, που, μέχρι και το 2015, πόζαρε περήφανο εδώ και εκατοντάδες χρόνια στις όχθες του ποταμού, πλέον όμως έχει καταστραφεί. Επόμενη συνάντησή μας με το ποτάμι θα είναι λίγο πιο βόρεια από την πόλη της Αρτας, κοντά στην κωμόπολη Πέτα. Κοντινότερο σημείο πρόσβασης, η θέση Πουρνάρι όπου ανθρώπινο χέρι ύψωσε το τσιμεντένιο φράγμα φυλακίζοντας το όμορφο ποτάμι στα ίδια του τα νερά. Ακολουθώντας το δρόμο Αρτας-Τρικάλων, αναζητούμε το σημείο όπου ο ποταμός Καλεντίνης κυλά ανάμεσα σε μια μικρή καταπράσινη κοιλάδα πριν σμίξει τα καθάρια νερά του με αυτά της λίμνης. Περίπου για 15 χλμ. ο δρόμος ακολουθεί πορεία παράλληλη με τις όχθες. Μια εξαιρετικά ευχάριστη διαδρομή είναι αυτή που θα σας φέρει στα χωριά Κάτω Καλεντίνη – Μηλιανά, τα οποία ατενίζουν τη λίμνη από ψηλά. Στη συνέχεια η πορεία στρέφεται δυτικά και ολοκληρώνεται στις ελατοσκέπαστες ράχες των Τζουμέρκων όπου συναντάμε σε υψόμετρο 950 μέτρων το κεφαλοχώρι Βουλγαρέλι (60 χλμ. από Αρτα).
3) Στο Λούρο και τη λίμνη Ζηρού: Ακολουθώντας τον εθνικό δρόμο Αρτας-Ιωαννίνων (μπορείτε να έρθετε και από τον καινούργιο περιφερειακό δρόμο), μετά τη Φιλιππιάδα θα δείτε πάνω στο δρόμο τον περίφημο ναό της Παντάνασσας (13ος αιώνας) που ιδρύθηκε από τον αυτοκράτορα Μιχαήλ Β. Αμέσως μετά θα βρεθείτε σε διασταύρωση. Ο δρόμος δεξιά που οδηγεί στο χωριό Αγ. Γεώργιος θα σας φέρει στις όχθες του ποταμού Λούρου και στα υπολείμματα του εντυπωσιακού ρωμαϊκού υδραγωγείου που μετέφερε νερό στη Νικόπολη.

Κείμενα - Φωτογραφίες: Θοδωρής Αθανασιάδης/www.viewsofgreece.gr