Εκτός από καταπράσινη και γεμάτη τρεχούμενα νερά, η Νάουσα είναι ένας τεράστιος αμπελώνας όπου τα ιστορικά οινοποιεία διαδέχονται το ένα το άλλο, με τις εκπληκτικές γεύσεις των κρασιών τους να προκαλούν κάθε γευσιγνώστη.
Ο δρόμος του κρασιού στη Νάουσα είναι μακρύς, με πολλές, μοναδικές στάσεις και τεράστια ιστορία. Σύμφωνα με την μυθολογία η μητέρα του Διονύσου, η Σεμέλη ζούσε στις πλαγιές του Βερμίου, ενώ ο Σειληνός, χορευτής και πιστός συνοδός του Διόνυσου θα συλληφθεί από τον Μίδα κάπου σε αυτά τα μέρη, αφού πρώτα τον μεθύσει με κρασί. Αργότερα, στη νεώτερη ιστορία, πολλά κείμενα θα εκθειάσουν την ποιότητα του κρασιού της Νάουσας.
Οι αμπελώνες της Νάουσας έχουν εξαπλωθεί στις νοτιοανατολικές πλαγιές του Βερμίου από τα τέλη του 1960 και πέρα, καλύπτοντάς σχεδόν το μεγαλύτερο μέρος τους. Η τοποθεσία τους προφυλάσσει από τους ψυχρούς βόρειους ανέμους, ενώ είναι εγκατεστημένοι από τα 150 μέχρι και τα 350 μέτρα υψόμετρο. Το ιδανικό περιβάλλον και κλιματολογικές συνθήκες ευνοούν την δημιουργία αυτών των εξαιρετικών κρασιών που εδώ και χρόνια ικανοποιούν όλο και περισσότερο τις απαιτήσεις των καταναλωτών, με τις μοναδικές παραγωγές τους.
Ένα από τα οινοποιεία που έχουν ειδικό βάρος, είναι αυτό της εταιρείας Μπουτάρη. Bρίσκεται λίγο πριν από το χωριό της Στενημάχου και ο ιστορικός αυτός χώρος είναι ανοιχτός για το κοινό, που επιθυμεί να το δει από κοντά. Φτιαγμένο το 1879,το συγκεκριμένο οινοποιείο άνοιξε μία ξεχωριστή σελίδα στην ιστορία του κρασιού. Το πρώτο εμφιαλωμένο κόκκινο κρασί θα παραχθεί εδώ και θα αγαπηθεί από την ελίτ της εποχής. 120 και πλέον χρόνια παράδοσης και ο άριστος υλικοτεχνικός εξοπλισμός των σημερινών εγκαταστάσεων εγγυούνται την μελλοντική παραγωγή. Σήμερα από τα κτήματα Μπουτάρη βγαίνουν πολλά αξιόλογα κρασιά, τα γνωστά του ομίλου Μπουτάρη, αλλά και πολλά ποικιλιακά κρασιά από γνωστές ξένες ποικιλίες όπως είναι το Merlot και το Chardonnay. Πολύ ξεχωριστή είναι η περίπτωση εκείνη του Boutari Nouveau, το οποίο φιλοτεχνείται κάθε χρόνο και από διαφορετικό ζωγράφο. Με όλα τα μυστικά της δουλειάς να έχουν περάσει από γενιά σε γενιά, η αγάπη για το αντικείμενο και η ουσιαστική γνώση οδηγούν σωστά τις επιλογές της εταιρίας στον επόμενο αιώνα.
Λίγο πιο κάτω από το οινοποιείο Μπουτάρη, ο επισκέπτης συναντά εκείνο της εταιρείας Τσάνταλη. Τουτέστιν κι άλλες υπόγειες κάβες λοιπόν με περιορισμένο αριθμό φιαλών να φυλάνε γευστικούς κόκκινους και λευκούς θησαυρούς στο εσωτερικό τους. Το γνωστό και μη εξαιρετέο ομώνυμο κρασί της εταιρείας παράγεται εδώ και χρόνια προς τέρψη εκείνων που αναζητούν την ποιότητα στην απόλαυση του φαγητού. Τα κρασιά παλαιότερων εσοδειών «μεγαλώνουν» σε ιδανικές συνθήκες, κάτι που ευνοεί την ανάδειξη των χαρακτηριστικών τους.
Εκτός από τα «μεγάλα ονόματα» της οινοποιίας, στην Νάουσα υπάρχουν δεκάδες μικρότεροι χώροι όπου το άγιο ποτό της γης, ωριμάζει σε κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους. Η παραγωγή τους δεν έχει να ζηλέψει τίποτα σε προσωπικότητα και αναγνωρίσιμο στυλ από τα μεγαλύτερα οινοποιεία. Ανάμεσα σε αυτούς που ξεχωρίζουν είναι το παραδοσιακό οικογενειακό οινοποιείο και τσιπουράδικο Δαλαμάρα. Από τα μεγάλα του ατού είναι η ζεστή υποδοχή που επιφυλάσσει στους επισκέπτες, ξεναγώντας τους στους χώρους και προσφέροντάς τους για δοκιμή τα φτιαγμένα με μεράκι κρασί και τσίπουρο.
Πρέπει να σημειωθεί ότι τα περισσότερα από αυτά τα οινοποιεία, παράγουν το περίφημο Ξηνόμαυρο, την ευγενέστερη από τις ερυθρές ποικιλίες του ελληνικού βορρά, η οποία έχει πάρει το όνομά της από το σκούρο μαύρο χρώμα και την ξινή γεύση των κρασιών της. Η οινοποίηση των σταφυλιών παράγει ένα κρασί με βαθύ κόκκινο χρώμα και το χαρακτηριστικό άρωμα φρούτων. Μετά από τον ένα χρόνο παλαίωσης μέσα στα βαρέλια, η γεύση του είναι έτοιμη να εκπλήξει τους οινόφιλους.
Ξαναγυρνώντας στα οινοποιεία εκείνα που ξεχωρίζουν θα πρέπει να αναφέρουμε το οινοποιείο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Vaeni στην Επισκοπή, το οποίο αντιπροσωπεύει περίπου το 50% της παραγωγής στην περιοχή της Νάουσας και μπορείτε να το επισκεφτείτε για να δοκιμάσετε τα κρασιά που φτιάχνονται από τα σταφύλια των 330 μελών του. Ο συνεταιρισμός, εκτός από τις κτιριακές του εγκαταστάσεις (χώρος οινοποίησης, χώρος ωρίμανσης – παλαίωσης, χώρος εμφιάλωσης, χώρος εργαστηρίου χημικών αναλύσεων, εκθεσιακός χώρος, πρατήριο πώλησης) διαθέτει ιδιόκτητο αμπελώνα 23 στρεμμάτων, από τα οποία τα 20 στρέμματα είναι φυτεμένα με την ποικιλία Merlot και τα υπόλοιπα 3 με την ποικιλία Ξινόμαυρο.
Στη Νέα Στράντζα μπορεί κανείς να συναντήσει, μέσα στην καρδιά της αμπελουργικής ζώνης το οινοποιείο του Κτήματος Χρυσοχόου, ενώ λίγο πιο δυτικά από τη Νέα Στράντζα θα βρείτε αντίστοιχα το μικρό οικογενειακό οινοποιείο του κτήματος Φουντή. Ακόμη, περιηγηθείτε στο κτήμα του Κυρ-Γιάννη με το πρότυπο αμπελώνα το οποίο βρίσκεται στο Γιαννακοχώρι, αλλά και στο οινοποιείο των αδελφών Μαρκοβίτη, που βρίσκεται στην περιοχή Πολλά Νερά. Και τα δύο τοποθετημένα σε καταπληκτικές, ήρεμες τοποθεσίες προσφέρουν τις καλύτερες ποιότητες σε κάθε κατηγορία και τύπο, διατηρώντας πάντα την καλύτερη δυνατή σχέση ποιότητας και τιμής.
Το σύνθετο αρωματικά και γευστικά κρασί της Νάουσας μπορεί να συνδυαστεί με πολλά πιάτα της ελληνικής κουζίνας, να αναδείξει την απόλαυση του φαγητού και φυσικά να ευφράνει την καρδίαν. Αξίζει να γνωρίστε από κοντά τους αμπελουργούς και οινοποιούς που το ανέδειξαν που δεν άφησαν να χαθεί μία παράδοση.