Δάση, φαράγγια, χιονισμένες κορφές, ορμητικά ποτάμια… Φυσικές αποδράσεις σε ένα τοπίο ορεινό και δασωμένο. Το Περτούλι και η Ελάτη προσφέρουν ατελείωτα πεδία δράσης και περιπέτειας για τους λάτρεις του βουνού.
Από το ίσωμα του Θεσσαλικού κάμπου η ανάβαση οριοθετείται από το περίφημο τοξωτό γεφύρι της Πόρτας. Στη συνέχεια ασφάλτινος, αρκετά γρήγορος και ευχάριστος δρόμος θα αναλάβει να σας μεταφέρει από την Πύλη στην Ελάτη. Θωρώντας το πυκνό ελατοδάσος να περιτριγυρίζει τα σπίτια. Καταλαβαίνεις αμέσως από πού πήρε το σημερινό της όνομα. Παλαιότερα, η Ελάτη ονομαζόταν Τύρνα. Σήμερα είναι ένα από τα πιο οργανωμένα για να υποδεχτούν τουρισμό ορεινά χωριά της Ν. Πίνδου. Όλη η κίνηση συγκεντρώνεται γύρω από την πλακόστρωτη πλατεία με τα γιγαντόσωμα πλατάνια, τις βρύσες με το κρύο νερό, τις ταβέρνες και τις καφετέριες.
Ανάμεσα στην Ελάτη και το Περτούλι βρίσκονται τα περίφημα περτουλιώτικα λιβάδια. Ολόγυρα οι κορφές του Κόζιακα με τα 1.901 μέτρα ύψος θαρρείς και είναι δίπλα σου, έτσι να απλώσεις το χέρι σου θα τις αγγίξεις. Το τοπίο τριγύρω καθαρά αλπικό. Καταπράσινα λιβάδια, αγελάδες που βόσκουν αμέριμνα, πυκνά ελατοδάση ντύνουν τις απότομες πλαγιές, άγριες ανεμοδαρμένες κορφές τρυπούν τον ουρανό. Εδώ βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του μικρού χιονοδρομικού κέντρου και μερικά ταβερνάκια. Κάθε χρόνο τον Μάιο πραγματοποιείται, με ιδιαίτερη επιτυχία μάλιστα, το ετήσιο αντάμωμα των Σαρακατσαναίων.
Από την Ελάτη μέχρι το Περτούλι να υπολογίζετε ότι θα διανύσετε 15 χιλιόμετρα. Το Περτούλι διαθέτει αξιόλογη τουριστική υποδομή και μερικά από τα καλύτερα ορεινά ξενοδοχεία της Θεσσαλίας. Όμως οι ρυθμοί είναι σαφώς ηπιότερα από αυτούς της Ελάτης και γενικότερα η ατμόσφαιρα θυμίζει περισσότερο χωριό.
Ακολουθεί το Νεραϊδοχώρι (5 χιλιόμετρα). Ο οικισμός, αν και βρίσκεται κτισμένο σε καταπληκτική θέση, δε μπορείς να πεις ότι διακρίνεται για την αισθητική του, καθώς τα περισσότερα σπίτια είναι καινούργια και όχι πάντα εναρμονισμένα με το περιβάλλον και την αρχιτεκτονική του τόπου. Πάντως και εδώ υπάρχουν νοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα που προτείνονται για διαμονή.
Πρέπει να ξέρετε
Πριν όμως χαθείτε στα βουνά, στην κωμόπολη της Πύlης αναζητήστε το βυζαντινόι ναoί της Παναγίας των Μεγάλων Πυλών, κτίσμα του 1283, στη συνοικία της Πόρτα Παναγιάς. Λίγο ψηλότερα, πάνω στο δρόμο σας, το πέτρινο γεφύρι της Πόρτας θα σας εντυπωσιάσει με τη γεροδεμένη κατασκευή του.
Η Ελάτη είναι το πρώτο από τα ορεινά χωριά, κτισμένο σε ύψος 900 μέτρων. Πιθανολογείται ότι οι πρώτοι οικιστικοί πυρήνες δημιουργήθηκαν αμέσως μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης, όταν τα πάνοπλα στίφη των Οθωμανών άρχισαν να πλημμυρίζουν τις ελληνικές πεδιάδες. Το χωριό γνώρισε πολλές καταστροφές, καμία όμως δε συγκρίνεται με εκείνη του χειμώνα του 1943 από τους Γερμανούς. Ενδιαφέροντες είναι οι κοντινοί προορισμοί Βροντερό και Καλόγηροι.
Το Περτούλι είναι κτισμένο στα 1.200 μέτρα καταμεσής στο όμορφο και υγιές ελατοδάσος. Στην είσοδο του οικισμού έχει τις εγκαταστάσεις του το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου εκπαιδεύονται οι μελλοντικοί δασολόγοι και δασοπόνοι. Την ιδέα για τη δημιουργία του Πανεπιστημιακού Δάσους είχε ο καθηγητής Αναστάσιος Οικονομόπουλος το 1934. Πότε χτίστηκε το Περτούλι δεν είναι γνωστό, όμως πάντα κατείχε μια ιδιαίτερα σεβαστή θέση ανάμεσα στα μεγαλοχώρια της Ν. Πίνδου, έως ότου κάηκε ολοσχερώς το 1943 από τους Γερμανούς.
Μετά την απελευθέρωση, οι φιλόπονοι και εργατικοί κάτοικοι ξανάκτισαν το χωριό του. Ακούραστοι, με κόπο όμως και δυσκολία, έστησαν το πρώτο εργοστάσιο επεξεργασίας ξυλείας στη νότια Πίνδο, με σκοπό να κρατήσουν στον τόπο τους το ανθρώπινο δυναμικό στα δύσκολα χρόνια που ακολούθησαν. Κοντά του βρίσκεται το Νεραϊδοχώρι κα η παλιά πέτρινη εκκλησία της Αγ. Παρασκευής, κτίσμα του 1793, όπου στον κούφιο τρούλο της λειτούργησε κρυφό σχολειό, ενώ στην κατοχή αποτελούσα το κρησφύγετο των ανταρτών. Σήμερα, μια πρόσθετη σκάλα οδηγεί τον επισκέπτη σε αυτό το ευρηματικό κρησφύγετο. Εντυπωσιακές είναι οι κοντινές τοποθεσίες Γκούρα και Καρακίτσιου καθώς και η περιοχή Κακόρεμα που προσεγγίζονται αρκετά εύκολα από το Νεραϊδοχώρι.
Οι διαδρομές
Από το Νεραϊδοχώρι η ομορφότερη ασφάλτινη διαδρομή πραγματοποιείται αναμφίβολα προς τον Αχελώο και ολοκληρώνεται στο μεγάλο κεφαλοχώρι Γαρδίκι. Στην πορεία σας θα συναντήσετε όμορφα χωριά και διασχίσετε υπέροχα δάση. Ακόμη, αξίζει να παρεκκλίνετε λίγο από τον κεντρικό δρόμο, να περάσετε την παλιά στρατιωτική γέφυρα του ποταμού Καμνάι και να φθάσετε στο έρημο το χειμώνα Δροσοχώρι.
Η συνάντηση με τον Ασπροπόταμο, όπως συνηθίζουν οι ντόπιοι να ονομάζουν τον Αχελώο, γίνεται στην τοποθεσία Αλεξίου. Εδώ θα βρείτε δύο γέφυρες. Αν περάσετε την καινούργια και ακολουθήσετε το δρόμο, θα βρεθείτε μετά από έντονη περιπλάνηση στο χωριό Μεσοχώρα. Ακόμη, από αυτό το σημείο μπορείτε να πάτε είστε προς Γαρδίκι, είτε προς Καλαμπάκα. Παντού υπάρχουν ταμπέλες και θα σας κατατοπίσουν σχετικά.
Όμως αυτοί που θα βρεθούν στο στοιχείο τους είναι αναμφίβολα οι κάτοχοι τετρακίνητων οχημάτων. Οι δασικοί δρόμοι της περιοχής είναι άφθονοι και παρουσιάζουν τεράστιο οικολογικό-περιηγητικό ενδιαφέρον. Ενδεικτικά θα σας προτείνουμε την πολύ ενδιαφέρουσα διαδρομή (δασικός δρόμος) που συνδέει την Ελάτη με το Περτούλι και περνά μέσα από το ονομαστό δάσος της Μάνας.
Ακολουθώντας τις ταμπέλες θα καταλήξετε στο Περτούλι. Συνολικά να υπολογίζετε 20 χιλιόμετρα. Από τα Περτουλιώτικα Λιβάδια, στο ύψος του χιονοδρομικού κέντρου θα στρίψετε αριστερά με κατεύθυνση το ιδιωτικό δάσος της Χουτιάνας. Ο δρόμος ανηφορίζει γρήγορα και στα τρία χιλιόμετρα φτάνει στις παρυφές του δάσους που βρίσκεται στις βόρειες πλαγιές του Κόζιακα. Συνεχίζετε για την πανέμορφη κοιλάδα της Χουτιάνας και απολαμβάνετε το δάσος με την εξαιρετική πολυμορφία και την πλούσια βιοποικιλότητα. Έπειτα καταλήγετε στο χωριό Γλυκομηλιά, οδηγείτε δέκα χιλιόμετρα ακόμα ως τη Χρυσομηλιά και από εκεί επιστροφή στο Περτούλι ή στην Καλαμπάκα. Αρκετά δύσκολη, αλλά απαράμιλλης ομορφιάς είναι η δασική διαδρομή που συνδέει το Περτούλι με το Νεραϊδοχώρι. Ο δρόμος στο σύνολό του ακολουθεί πορεία παράλληλη με την κοίτη του ποταμού και διασχίζει υπέροχα δάση πλατάνων και ελάτων.