Γκαμήλα: Ο αναρριχητικός παράδεισος

Η Γκαμήλα, θεωρείται το πιο μεγαλόπρεπο βουνό στον κορμό της Β. Πίνδου. Συνδυάζει δύο διαφορετικές όψεις, που το κάνουν να διαφέρει από πολλά βουνά της πατρίδας μας. Η βορεινή πλευρά του είναι μια σειρά από ορθοπλαγιές, που διακόπτονται από βαθιές χαράδρες και λούκια. Ενώ στη νότια πλευρά οι κορυφές, κατεβαίνουν ομαλά και σχηματίζουν ένα μεγάλο οροπέδιο. Οι μεγάλες και πολλές ορθοπλαγιές της με τις εντυπωσιακές κλίσεις θυμίζουν έντονα τις Άλπεις, για αυτό και χαρακτηρίστηκε ως ο ελληνικός αναρριχητικός παράδεισος.

Στα Βόρεια μεταξύ του βουνού Τραπεζίτσα και της Γκαμήλας, σχηματίζεται η κοιλάδα του Αώου, με το ομώνυμο ξακουστό ποτάμι της. Η χαράδρα του Βίκου και ο ποταμός Βοϊδομάτης, τη χωρίζει από τη Δυτική της πλευρά από τα βουνά Στούρο και Γκραμπάλα. Στην Ανατολική  πλευρά ο Γυφτόκαμπος την χωρίζει από τα βουνά Κούστα, Κοζιακό και Κουκουρούντζο. Οι κορυφές της διαδέχονται  η μια την άλλη, από τα δυτικά  προς ανατολικά  και είναι: Κούλα 1560μ., Λάπατος 2251μ., Αστράκα 2436μ., Πλόσκος 2377μ., Γκαμήλα  2497μ., Γκαμήλα ΙΙ 2480μ., Καρτερός 2478μ., Μεγάλα Λιθάρια 2467μ., Τσούκα Ρόσα 2376μ., Σαμάρι 2296μ., Κρεβάτι 2.375 μ., Γκούρα 2466μ., Κορυφούλα 2157μ., επίσης Καζάρμα 1803μ. και Καλόγερος 2122μ..

Γύρω από τη Γκαμήλα υπάρχουν τα χωριά Πάπιγκο, Κλειδωνιά, Κόνιτσα, Βρυσοχώρι, Ηλιοχώρι, Σκαμνέλι, Τσεπέλοβο, Κουκούλι, Βραδέτο, Καπέσοβο, Βίτσα, Μονοδέντρι, Βιτσικό. Ενώ, για την ιστορία, η Γκαμήλα χαρακτηρίζεται από τις μεγάλες εκτεθειμένες κάθετες βραχώδεις επιφάνειες, τις μεγάλες κλίσεις και τους έντονους και εντυπωσιακούς γεωλογικούς σχηματισμούς. Οι Αλπικές περιοχές της Γκαμήλας, φέρουν έκδηλα σημάδια της επίδρασης των παγετώνων. Δεν είναι, βέβαια, τυχαίο που το όνομα «γκαμήλα» είναι ένα από τα διάφορα ελληνικά τοπωνύμια. Εξαίρεση σε αυτά είναι η κορυφή Τσούκα Ρόσα που σημαίνει «κόκκινη κορυφή» στα Βλάχικα.

Αν και το καλοκαίρι, η πορεία προς την Γκαμήλα βρίσκει εχθρούς τα τσοπανόσκυλα, το χειμώνα ο κίνδυνος από τις χιονοστιβάδες είναι μεγαλύτερος από ορατός για να μένει αυτό το ταξίδι προς τις μαύρες Πεύκες, τα Μακεδονίτικα Έλατα, τις Οξιές, στους Κέδρους και στα ψηλότερα Ρόμπολα ένας σούπερ φανταστικός προορισμός, του τύπου να είχαμε να λέγαμε, τις κρύες νύχτες μπροστά στο τζάκι τρώγοντας καβουρντισμένα κάστανα.