5 περίεργα πασχαλινά έθιμα!

8874 Επισκέψεις στο άρθρο

Στο εθιμοτυπικό του Ορθόδοξου Ελληνικού Πάσχα έχουν ενσωματωθεί πολλά λαϊκά έθιμα, μα και πανάρχαιες παγανιστικές λατρευτικές συνήθειες οι οποίες είχαν σαν σκοπό να κατευνάσουν τα στοιχεία της φύσης, να καλωσορίσουν την άνοιξη και να ζητήσουν από θεούς και ξωτικά μια καλή σοδειά.

 
Από τα ορεινά χωριά των Αγράφων ως τα υπήνεμα ακρογιάλια του Κορινθιακού κόλπου και από τη γαλήνη της λίμνης των Ιωαννίνων έως τις λαδοπράσινες κοιλάδες της Αργολίδας, τα έθιμα της Μεγάλης Εβδομάδας και της Ανάστασης του Θεανθρώπου συνυπάρχουν και συνδυάζονται με τον ερχομό της άνοιξης και την αναγέννηση της φύσης.

Νομός Αρκαδίας, Λεωνίδιο
Στο Λεωνίδιο μόλις αρχίζει να ψέλνει ο παπάς το «Χριστός Ανέστη», από τις πέντε ενορίες της κωμόπολης απελευθερώνονται στον αέρα δεκάδες μικρά αυτοσχέδια, χάρτινα αερόστατα (σχεδόν εκατό από κάθε ενορία) δημιουργώντας ένα θέαμα φαντασμαγορικό. Τη Μεγ. Εβδομάδα θα πρέπει να ανηφορίσετε ως το μοναστήρι της Ελώνας. Στα ορεινά χωριά Δημητσάνα και Στεμνίτσα αξίζει να παρακολουθήσετε τις λειτουργίες της Μεγ. Εβδομάδας στο μοναστήρι του Πρόδομου όπου γίνονται μόνο με το φως των κεριών.
Στη μονή Φιλοσόφου ο Επιτάφιος σηκώνεται στην αγκαλιά ενός και μόνο ανθρώπου για να περάσει τη χαμηλή πόρτα. Την ημέρα του Πάσχα, παροιμιώδες είναι το γλέντι που στήνεται σε όλα τα χωριά της ορεινής Αρκαδίας με το υπαίθριο ψήσιμο των αρνιών και τους παραδοσιακούς χορούς.

Νομός Αιτωλοακαρνανίας, Ναύπακτος, Αιτωλικό
Ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι η Μεγάλη Παρασκευή στη Ναύπακτο. Εκατοντάδες κεριά και αναμμένες δάδες υποδέχονται τους επιτάφιους στο Ενετικό λιμάνι, ενώ ένας φλεγόμενος σταυρός φωτίζει την είσοδο του λιμανιού. Το έθιμο αυτό διατηρείται από την δεκαετία του 1950 όταν οι ψαράδες θέλησαν να χαιρετίσουν με το δικό τους τρόπο τη συνάντηση των δύο επιταφίων των ενοριών Αγίου Δημητρίου και Αγίας Παρασκευής στο μικρό τους λιμάνι. Παλαιότερα στο Αιτωλικό τη Μεγάλη Παρασκευή, μετά την περιφορά του Επιταφίου, οι δύο ενορίες της πόλης καταπιάνονταν σε έναν «πόλεμο» βεγγαλικών που οι ντόπιοι ονόμαζαν "Χαλκούνια". Σήμερα το έθιμο αυτό έχει ατονήσει αρκετά, αλλά αξίζει να πάτε στην εκκλησία της Παναγιάς για να θαυμάσετε τον ανεκτίμητης αξίας ασημοκέντητο επιτάφιο.

Νομός Καρδίτσας, Λίμνη Πλαστήρα, Αργιθέα
Σε όλα τα χωριά της ορεινής Καρδίτσας (περιοχή λίμνης Πλαστήρα και Αργιθέας) μόλις ο παπάς πει το Χριστός Ανέστη οι νέοι του χωριού βάζουν φωτιά σε τεράστιους «φανούς» δηλαδή σωρούς από φρεσκοκομμένα έλατα και πουρνάρια που καθώς καίγονται κάνουν ιδιαίτερο θόρυβο και εξαπολύουν στον ουρανό μυριάδες σπίθες. Αν βρεθείτε στην περιοχή αξίζει μια επίσκεψη στην επιβλητική μονή της Παναγιάς Πελεκητής που βρίσκεται κοντά στο χωριό Καρίτσα των Αγράφων. Στην καρδιά της Αργιθέας, σε σημείο που μοιάζει απροσπέλαστο, ριζωμένο πάνω στο βράχο δεσπόζει η μονή Σπηλιάς που είναι δημοφιλές Πασχαλινό προσκύνημα των Θεσσαλών.

Φολέγανδρος
Την Κυριακή του Πάσχα η ασημοστόλιστη εικόνα της Παναγίας μεταφέρεται από το μοναστήρι για να επισκεφθεί κάθε σπιτικό της Χώρας. Οι νοικοκυραίοι υποδέχονται τη Μεγαλόχαρη κερνώντας μελόπιτες και κρασί τους επισκέπτες και οι νέοι με ομοβροντία βεγγαλικών! Τη Δευτέρα του Πάσχα η εικόνα φτάνει με τα πόδια στον οικισμό της Άνω Μεράς και συνεχίζει για τους υπόλοιπους οικισμούς του νησιού. Στο τέλος η εικόνα της Παναγίας θα δώσει την ευλογία της στους ψαράδες και στα καΐκια τους και αν ο καιρός το επιτρέπει θα ανοιχτεί για λίγο στο πέλαγος.

Μονεμβασιά
Από την κεντρική πλατεία και την εκκλησία του Ελκόμενου Χριστού ξεκινά ο επιτάφιος που κινείται περιμετρικά του κάστρου. Δεν ακούγεται τίποτα, παρά μόνο τα βήματα των πιστών, οι ψαλμωδίες του ιερέα και ο φλοίσβος των κυμάτων. Στην άκρη του κάστρου όπου δεσπόζει η εκκλησία της Παναγιάς της Χρυσαφίτισσας γίνεται σύντομη δέηση και επιστροφή στην πλατεία. Την Κυριακή του Πάσχα, πάλι στην πλατεία, πραγματοποιείται το Κάψιμο του Ιούδα.