Διαδρομές από την Αρτα στα Τζουμέρκα

Σκληρός τόπος, ποτάμια και ρυάκια κυλούν από παντού, μικρά χωριά που κουρνιάζουν σαν αετοφωλιές στις απόκρημνες πλαγιές… Καλώς ήλθατε στα Τζουμέρκα σε μια από τις πιο τραχιές και ανέγγιχτες ακόμη από τον μαζικό τουρισμό γωνιές της ελληνικής γης.

Tweet

Ξεκινάμε από την πρωτεύουσα του νομού για να ανιχνεύσουμε το βυζαντινό παρελθόν της. Μέσα στην πόλη σίγουρα ο ναός της Παρηγορίτισσας –κτίσμα του 13ου αιώνα- κερδίζει τις εντυπώσεις, με το επιβλητικό του παράστημα και τις αξιόλογες τοιχογραφίες του. Νότια της πόλης, κοντά στις όχθες του Αραχθου δεσπόζει ο περίτεχνος ναός της Παναγιάς, που χρονολογείται κι αυτός από τον 13ο αιώνα. Ακολουθούν χωρίς να υπολείπονται σε ομορφιά, η Αγ. Θεοδώρα (οφείλει το όνομά της στη σύζυγο του Δεσπότη της Ηπείρου Μιχαήλ Β) και ο μικρός σε μέγεθος, αλλά καλλίγραμμος ναός του Αγ. Βασιλείου (14ος αιώνας).

Σε περίοπτη θέση δεσπόζει το περίφημο κάστρο της Αρτας, που έκτισε ο Μιχαήλ Β στα σκοτεινά και ταραγμένα χρόνια της Φραγκοκρατίας. Το κάστρο διατηρείται σε καλή κατάσταση και αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά δείγματα βυζαντινής οχύρωσης στον Ελλαδικό χώρο. Στην οδό Αγ. Κωνσταντίνου διακρίνονται υπολείμματα αρχαίου θεάτρου. Χρησιμοποιώντας την Αρτα σαν αφετηρία, εύκολα θα προσεγγίσετε το σημαντικό υγρότοπο του Αμβρακικού κόλπου. Εκεί στα απέραντα βαλτοτόπια, ο Αραχθος και ο Λούρος σβήνουν ήρεμα τα νερά τους προσφέροντας ανάσα ζωής σε μια από τις πιο παραγωγικές κλειστές θάλασσες της Μεσογείου. Η πιο σύντομη μα και συνάμα πιο ενδιαφέρουσα εκδρομή προς τις ακτές του Αμβρακικού, πραγματοποιείται από την Αρτα προς την Κορωνησιά (23 χλμ.), το όμορφο ψαροχώρι που βρίσκεται κτισμένο σε μια από τις πολλές αμμονησίδες του κόλπου.

Οι πρώτες εντυπώσεις

Ως αφετηρία για τις εξορμήσεις μας σε αυτή την πλευρά των Τζουμέρκων θα χρησιμοποιήσουμε το Βουλγαρέλι, ένα πραγματικό κεφαλοχώρι που ακουμπά στις νότιες πλαγιές των Τζουμέρκων και διοικητικά υπάγεται στο νομό Αρτας. Η πιο γνωστή ανάβαση σε αυτήν την πλευρά του βουνού ξεκινά από την Αρτα, περνά από το φράγμα του Πουρναρίου που δημιούργησε την τεχνητή λίμνη του Αραχθου και ανηφορίζει τις απόκρημνες πλαγιές.

Αν έρχεστε από τη Θεσσαλία ή τη Θεσσαλονίκη μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την εθνική οδό Τρικάλων – Αρτας. Τα Τζουμέρκα θα σας εντυπωσιάσουν με την αλπική κορμοστασιά τους, τα ολόλευκα χιονισμένα τοπία τους, τα παμπάλαια μοναστήρια και τις εκκλησίες, τα υπέροχα πέτρινα χωριά τους… Το Βουλγαρέλι βρίσκεται σε ύψος 950 μέτρων στις απόκρημνες πλαγιές των Τζουμέρκων, κυκλωμένο από ένα πυκνό ελατοδάσος.

Τι θα δείτε

Αν και τα τελευταία χρόνια έχουν κτισθεί αρκετές νέες κατασκευές, το Βουλγαρέλι σε γενικές γραμμές διατηρεί την παραδοσιακή του μορφή. Το ενδιαφέρον τραβά η πλακόστρωτη πλατεία με τους καφενέδες, τον επιβλητικό ναό του Αγ. Νικολάου, τα θεόρατα πλατάνια και τις βρύσες όπου κτυπά η καρδιά του ορεινού οικισμού. Γύρω της υπάρχουν μικρομάγαζα, καφενέδες και ψησταριές. Ψηλότερα από τα τελευταία σπίτια του χωριού βρίσκεται το μοναστήρι του Αι Γιώργη –προστάτη του χωριού-, φρουριακής μορφής που κτίστηκε το 1360. Στο δρόμο που συνδέει την Αρτα με το Βουλγαρέλι, λίγο πριν μπείτε στο χωριό, στη θέση Παλιοχώρι θα δείτε την περίφημη Κόκκινη εκκλησία, ονομαστή σε όλη την Ήπειρο για τη μοναδική της αρχιτεκτονική γραμμή. Αναζητήστε το κλειδί στο γειτονικό σπίτι και δείτε από κοντά το αρχιτεκτονικό αυτό κόσμημα της Πίνδου.

Οι περιηγήσεις

Αναζητούμε τον Αχελώο: Ο δρόμος για τα Τρίκαλα περνά από το κάτω μέρος της πλατείας του Βουλγαρελίου και συνεχίζει για το κοντινό χωριό Αθαμάνιο, ενώ μετά αρχίζει σιγά-σιγά να κατηφορίζει προς τη λεκάνη απορροής του Αχελώου (Ασπροπόταμου). Λίγο ψηλότερα θα βρούμε τη Μεσοχώρα.

Στα Θεοδώριανα:  Από το χωριό Αθαμάνιο, ένας αρκετά στενός αλλά ασφάλτινος δρόμος ανηφορίζει με χαρακτηριστικά και συνεχή στριφογυρίσματα στις ανεμοδαρμένες , νότιες πλαγιές των Τζουμέρκων. Στη θέση Σταυρός (1600 υψ.) αξίζει να κοντοσταθείτε λιγάκι για να ατενίσετε τον διάπλατο ορίζοντα. Ένα μεγάλο τμήμα της λεκάνης απορροής του Αχελώου, τα κορφοβούνια της Νότιας Πίνδου και τα Αγραφα ποζάρουν μεγαλόπρεπα  μπροστά στα μάτια σας. Αμέσως μετά, σε ύψος 1200 μέτρων θα βρούμε τα Θεοδώριανα (17 χλμ. από Αθαμάνιο).

Προς Πλάκα: Από το Βουλγαρέλι με πορεία βορειοδυτική θα τραβήξετε για τα χωριά των Τζουμέρκων που «βλέπουν» προς τη λεκάνη του Αραχθου. Ο δρόμος ασφάλτινος μεν αλλά με άφθονες στροφές ακολουθεί τα απόκρημνα πρανή του των δυτικών παρυφών  του βουνού και περνά από τα χωριά Κυψέλη, Λεπιανά. Με σύντομες παρακάμψεις από την πορεία σας θα ανηφορίσετε για το χωριό Καταρράκτης που πήρε το όνομά του από τον εντυπωσιακό καταρράκτη που βρίσκεται λίγο πιο πάνω από τα τελευταία σπίτια –ο μεγαλύτερος της Πίνδου. Στη συνέχεια εύκολα θα κατηφορίσετε προς την Πλάκα όπου δεσπόζει το περίφημο μονότοξο πέτρινο γεφύρι του Αραχθου. Από εδώ επιλέγετε ή να επιστρέψετε στην Αρτα ή να συνεχίσετε για Γιάννενα.

Κείμενο: Θοδωρής Αθανασιάδης/www.viewsofgreece.gr