Μια τσίκνα, μα ποια τσίκνα;

Μια ματιά στον κόσμο αρκεί για να δούμε ότι παρόμοιες γιορτές με την Τσικνοπέμπτη έχουν οι Γερμανοί με την «Weiberfastnacht» αλλά και οι Γάλλοι με την «Mardi Gras», δηλαδή τη «Λιπαρή Τρίτη» που αντιστοιχεί στην Ορθόδοξη Καθαρά Δευτέρα. Η «Mardi Gras» γιορτάζεται και σε παλιές γαλλόφωνες περιοχές, όπως είναι η Νέα Ορλεάνη, με μεγάλες τιμές και τηγανιές στο φουλ.

Τα έθιμα της Τσικνοπέμπτης, στην Ελλάδα, ποικίλουν ανάλογα με την περιοχή. Ας ξεκινήσουμε με την ωραία Βόρεια Ελλάδα. Η Νάουσα φημίζεται για την αποκριάτικη παράδοσή της. Με πρωταγωνιστές τους «Γενίτσαρους» και τις «Μπούλες»-*στιγμιότυπο του εθίμου βλέπετε στη φωτογραφία-, η Τσικνοπέμπτη, εδώ, σημαίνει “check in” στην πλατεία Καρατάσου και συμμετοχή ενεργό σε πολιτιστικές εκδηλώσεις. Ενώ στις Σέρρες, το έθιμο της Τσικνοπέμπτης επιτρέπει μεγάλες φωτιές, στις οποίες, αφού ψήσουν το κρέας, οι πιο φαν της ανδραγαθίας πηδούν ανάμεσα από τις φλόγες. Τα «προξενιά» έρχονται στο τέλος, όπου κάποιος αναλαμβάνει να αναμείξει τα κάρβουνα με ένα ξύλο. Στην Κομοτηνή, μία κότα, την οποία οι νοικοκυρές σχεδόν καίνε (καψαλίζουν στην ουσία) για να τη φάει η οικογένεια την Κυριακή της Αποκριάς, είναι η μεγάλη σταρ της ημέρας και των εθίμων της Τσικνοπέμπτης. Η παράδοση μάλιστα θέλει, την Τσικνοπέμπτη τα αρραβωνιασμένα ζευγάρια να πρέπει να ανταλλάξουν φαγώσιμα δώρα. Ο άντρας δεσμεύεται να στείλει τον «κούρκο», δηλαδή μία κότα και η γυναίκα το κατιτίς παραπάνω, και μπακλαβά και μια κότα γεμιστή.

Σε όλη την περιφέρεια της Πελοποννήσου, από την άλλη πλευρά, την Τσικνοπέμπτη σφάζουν χοιρινά από τα οποία φτιάχνουν διάφορα άλλα τρόφιμα, μεταξύ των οποίων πηχτή, τσιγαρίδες, λουκάνικα, γουρναλοιφή και παστό. Και τι συμβαίνει, στους τρελούς-με την καλή έννοια-Πατρινούς; Στην Πάτρα, πρωτοστατεί το έθιμο της Κουλούρας που τιμά την ελληνική παράδοση και η σημασία του επίσης συνδέεται με τον γάμο. Η παράδοση θέλει τη Γιαννούλα την Κουλουρού να έχει εκλάβει ότι ο Ναύαρχος Ουίλσων ήταν τρελά ερωτευμένος μαζί της, με σκοπό να την παντρευτεί. Οπότε εκείνη, ντυμένη νύφη, κατεβαίνει στο λιμάνι να τον υποδεχτεί με τη συνοδεία των συμπατριωτών της που διασκεδάζουν και χορεύουν, σε αποκριάτικο πλαίσιο εορταστικής διάθεσης.

Σε πιο νησιώτικο κλίμα, τώρα, τα «Κορφιάτικα Πετεγολέτσια» ή αλλιώς «Κουτσομπολιά» ή «Πέτε Γόλια» είναι μία παράδοση της Τσικνοπέμπτης, που ανήκει στην παλιά πόλη της Κέρκυρας. Η πετεγολέτσα ή πετεγουλιό, σύμφωνα με τους ντόπιους, είναι η προσφιλής, σε πολλούς, συνήθεια του κουτσομπολιού. Στην Κέρκυρα, η παράδοση του πετεγουλιού έχει ξεχωριστή σημασία στην Πιάτσα της πόλης της Κέρκυρας, κάθε Τσικνοπέμπτη βράδυ. Στήνεται κάτι σαν «θεατρικό», όπου οι ντόπιοι καμώνονται τους κουτσομπόληδες και οι επισκέπτες ακούν και μαθαίνουν χαριτωμένα του χωριού. Η ψυχαγωγία διαρκεί μέχρι να χαλάσει η συνοχή της παρέας, ως πολύ αργά το βράδυ. Στην Ίο, από την άλλη, το βράδυ της Τσικνοπέμπτης μασκαράδες ζωσμένοι με κουδούνια προβάτων επισκέπτονται σπίτια και καταστήματα της χώρας με ένα σώμα μια φωνή, ενώ στον Πόρο, η παράδοση θέλει τους νέους να κλέβουν ένα …μακαρόνι που θα βάλουν κάτω από το μαξιλάρι τους για να δουν ποια θα παντρευτούν.

Με λίγα λόγια, εφόσον όλα αυτά τα έθιμα έχουν επικρατήσει μέχρι σήμερα και ισχύουν ως αναπόσπαστο μέρος της παράδοσής μας, σε συνδυασμό με το πόσο κρεατολάτρες είμαστε, είναι εύλογο γιατί η Τσικνοπέμπτη είναι τόσο δημοφιλής στα αυτιά μας όπως μια πρωτοκλασάτη … ποδοσφαιρική ομάδα! Παίξτε «μπάλα» και τιμήστε τους ελληνικούς μεζέδες, νιώθοντας την καλοκαιρινή ευφορία, καθώς… ο Φλεβάρης και αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει!