Σε βουνά, ποτάμια, φαράγγια ή αναρριχητικά πεδία, η αδρεναλίνη «χτυπάει» κόκκινο… Όμως εδώ στην Κόνιτσα, την «πρωτεύουσα» των εναλλακτικών σπορ, οι ευκαιρίες για ξεκούραση, χαλάρωση και επαφή με την ομορφιά της άγριας φύσης είναι εξίσου άφθονες.
Η φύση προίκισε την Κόνιτσα με όλα τα «καλούδια» της… ορμητικά ποτάμια, αδιαπέραστα δάση, ορεινά λιβάδια, φαράγγια που σου κόβουν την ανάσα! Σε τούτη την ξεχωριστή ακρογωνιά της Ηπείρου, οι άνθρωποι άφησαν τα σημάδια τους βάζοντας με τα έργα τους σφραγίδα σε τούτο τον ονειρεμένο τόπο. Τα μοναδικά γεφύρια, οι περίτεχνες εκκλησιές, τα παλιά πέτρινα αρχοντικά, αντέχουν ακόμα στο χρόνο, αλλά και στις αλλοτριωτικές παρεμβάσεις των σύγχρονων οικιστικών μοντέλων.
Η Κόνιτσα βρίσκεται στο βόρειο άκρο του νομού Ιωαννίνων, πάνω στον οδικό άξονα που συνδέει την ήπειρο με τη Μακεδονία, σε δασωμένο σκαλοπάτι που σχηματίζει το βουνό Τραπετζίτσα, καθώς γέρνει προς τον κάμπο. Η καταλυτική παρουσία του Αώου, οι χιονοσκέπαστες κορυφογραμμές του Σμόλικα και της Γκαμήλας, μα και η εντυπωσιακή θέα προς την κοιλάδα, η οποία απλώνεται διστακτικά λίγο πριν τα ελληνοαλβανικά σύνορα, καθορίζουν αποφασιστικά τη όψη της περιοχής. Σε απόσταση αναπνοής από τα τελευταία σπίτια της πολίχνης, κυλά τα νερά του ο ποταμός Αώος. Καθώς ξεφεύγει από το σφιχαταγκάλισμα του φαραγγιού –θαρρείς ανασαίνοντας με ανακούφιση- ξεχύνεται με δύναμη και ορμή στο ίσωμα της πεδιάδας.
Η σύγχρονη Κόνιτσα δε θα σε εντυπωσιάσει. Όμως σαν χαθείς στα ανηφορικά δρομάκια της θα ανακαλύψεις γωνιές που θα σου διηγηθούν παλιές ιστορίες. Από τα ιστορικά κτίσματα, ξεχωρίζουμε το εντυπωσιακό αρχοντικό της Χάμκως, μητέρας του Αλί Πασά, αλλά και το τζαμί που έχτισε το 1536 ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής, όταν ολοκλήρωσε την κατάκτηση της περιοχής. Ανάμεσα στα παραδοσιακά κτίρια, αναφέρουμε αυτό του Παύλου Μάλιακα στις κάτω γειτονιές, τον καλαίσθητο ναό του Αγ. Νικολάου, κτίσμα του 1842 στο κέντρο της πόλης μα και το ναό των Αγ. Αποστόλων στην Κάτω Κόνιτσα, κτίσμα του 1791.
Οι κοντινές διαδρομές
Με τα πόδια θα προσεγγίσετε την κοίτη του ποταμού Αώου, όπου διασώζεται σε καλή κατάσταση το πελώριο μονότοξο γεφύρι –διαστάσεων 20x40 μέτρα- το οποίο έκτισε ο Πυρσογιαννίτης αρχιμάστορας Ζιώγας Φρόντζος το 1871. Θα το περάσετε άφοβα και θα βγείτε στην αντίπερα όχθη από όπου μπορείτε να πραγματοποιήσετε μια εκπληκτική, μα και συνάμα εύκολη πεζοπορική διαδρομή παράλληλα με τις όχθες του ποταμού. Στη συνέχεια αρχίζει το ανηφορικό, αλλά σημαδεμένο μονοπάτι που θα σας φέρει μετά από πορεία 1,5 ώρας στη μονή Στομίου, η οποία βρίσκεται σε θέση μοναδική με θέα απίστευτη στο ομορφότερο και στενότερο σημείο της χαράδρας του Αώου.
Λίγο νοτιότερα από την κοίτη του Αώου και κοντά στο χωριό Κλειδωνιά θα συναντήσετε τον ποταμό Βοϊδομάτη. Σε σημείο με τεράστια πλατάνια ορθώνει το πέτρινο βήμα του ένα ακόμη εντυπωσιακό μονότοξο γεφύρι, κτισμένο το 1853. Η τοποθεσία είναι εύκολα προσβάσιμη από την εθνική οδό Ιωαννίνων – Κοζάνης. Από εδώ αν θέλετε μπορείτε να ακολουθήσετε το μονοπάτι που τρυπώνει στο φαράγγι του Βίκου και να απολαύσετε μια από τις πιο ευχάριστες και βατές διαδρομές στην περιοχή.
Λίγο ψηλότερα από τα τελευταία σπίτια της Κόνιτσας σε βράχο που κυριολεκτικά κρέμεται πάνω από την πόλη βρίσκεται το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία. Ως εδώ θα έρθετε με το αυτοκίνητό σας ακολουθώντας ασφάλτινο δρόμο (5 χλμ.) για να απολαύσετε την καλύτερη θέα της περιοχής. Το πολεοδομικό συγκρότημα της Κόνιτσας, η σμίξη των ποταμών Αώου και Βοϊδομάτη, εύφορη κοιλάδα, ο ορεινός όγκος της Νεμερτσίκας, που ακουμπά στα ελληνοαλβανικά σύνορα, τα Βράχια της Τύμφης και η ψηλότερη κορφή του Σμόλικα, ποζάρουν περιφερειακά στον ορίζοντα σε ένα υπερθέαμα που θα απολαύσετε από εδώ, στο πιο προνομιούχο ίσως σημείο θέας που θα βρείτε σε όλη την Ήπειρο.
Οι καλύτερες διαδρομές
Η ομορφότερη διαδρομή από την Κόνιτσα πραγματοποιείται προς τα χωριά της Λάκας Αώου, με τελικό προορισμό το χιονοδρομικό κέντρο της Βασιλίτσας. Ο δρόμος ασφάλτινος στο σύνολό του –εξαίρεση ένα μικρό κομμάτι κοντά στο χωριό Δίστρατο- διαγράφει μια εκπληκτική πορεία ανάμεσα από τις δασωμένες πλαγιές και παρόλες τις άφθονες στροφές, η διαδρομή αυτή θα ικανοποιήσει και τον πιο απαιτητικό οδηγό.
Ξεκινώντας και πάλι από την Κόνιτσα, θα ακολουθήσετε έυκολα τον εθνικό δρόμο προς Γιάννενα. Στο ύψος του οικισμού Καλύβια Κλειδωνιάς, θα στρίψετε δεξιά για να ανηφορίσετε προς την Παλιά Κλειδωνιά (άσφαλτος 13 χλμ.), ένα από τα πιο όμορφα χωριά του ορεινού όγκου της Ηπείρου, που μέχρι πρόσφατα ήταν εντελώς εγκαταλελειμμένο.
Μην παραλείψετε από την Κόνιτσα να προσεγγίσετε την περιοχή του Μπουραζανίου (20 λεπτά με το αυτοκίνητο), αλλά και τα μαστοροχώρια του Γράμμου, την Πυρσόγιαννη και τη Βούρπιανη (40 λεπτά οδικώς). Ανάμεσα στις πιο κοντινές εκδρομές συμπεριλαμβάνεται αυτή προς το χωριό Νικάνορας, όπου βρίσκεται το ομώνυμο μοναστήρι.