Μνημείο ανθρώπινης ιστορίας

Στην τύχη του και στην φυσική καταστροφή, από την φθορά του χρόνου και των στοιχείων της φύσης, έχει αφεθεί ένα μνημείο της ανθρώπινης μνήμης της Χίου και κομμάτι της ιστορίας του νησιού, το Λεπροκομείο Χίου.

Όπως αναφέρει το astraparis.gr αν και από τον Σεπτέμβριο του 2011 έχει χαρακτηρισθεί ως διατηρητέο μνημείο μόνον συζητήσεις και σχέδια επί σχεδίων γίνονται από τους φορείς της Χίου που έχουν την ευθύνη ή έχουν λόγο για την τύχη του.

Στο βίντεο του κ. Παναγιώτη Τζανετή καταγράφονται όλα τα σημάδια της εγκατάλειψης και της ανεπανόρθωτης καταστροφής που συνεχώς υφίσταται το μοναδικό αυτό μνημείο του νησιού.

Ζωντανό κομμάτι της ιστορίας του νησιού, το λεπροκομείο της Χίου, γνωστό και ως λωβοκομείο, ιδρύθηκε από τους Γενουάτες το 1378, την εποχή που η Χίος αποτελούσε τμήμα της Δημοκρατίας της Γένοβας. Αιτία για τη δημιουργία του δεν ήταν άλλη από την εμφάνιση και την ανησυχητική διάδοση της λέπρας, που κατά την περίοδο του Μεσαίωνα άρχισε να εξαπλώνεται από την Ασία στην Ευρώπη με πολύ γρήγορους ρυθμούς.

Μάλιστα υπαίτιοι για την εξάπλωση της νόσου είχαν θεωρηθεί οι μετανάστες αλλά και όσοι φυλακισμένοι είχαν καταγωγή από την Ασία, ενώ δεν ήταν λίγοι εκείνοι που πίστευαν πως η λέπρα οφειλόταν στη βρώση παστών ψαριών κατά την περίοδο της νηστείας των χριστιανών ή ακόμη και πως αποτελούσε τιμωρία του Θεού προς τους αμαρτωλούς.

Γι” αυτό τον λόγο, άλλωστε, οι καλόγεροι ήταν οι μόνοι που στέκονταν στο πλευρό των αρρώστων και τους φρόντιζαν, ακόμη και στα πρώτα χρόνια εμφάνισης της νόσου, όταν δεν υπήρχαν ιδρύματα και οι λεπροί ήταν αναγκασμένοι να ζουν απομονωμένοι σε ερημικές τοποθεσίες, μακριά από τις οικογένειές τους.

Από την ίδρυσή του μέχρι και το 1959, οπότε έκλεισε για πάντα τις πόρτες του, το λωβοκομείο Χίου είχε συνεχή λειτουργία. Μοναδική περίοδος διακοπής τα έτη 1822 και 1835, όταν οι Τούρκοι προχώρησαν στη σφαγή 20.000 Χιωτών και στην εξορία άλλων 23.000, με αποτέλεσμα την ερήμωση του νησιού αλλά και του ιδρύματος, που τα επόμενα χρόνια συνέχισε τη λειτουργία του κάτω από άθλιες για τους ασθενείς συνθήκες.

Ο χαρακτηρισμός του Λεπροκομείου της Χίου ως διατηρητέου μνημείου, από το κεντρικό αρχαιολογικό συμβούλιο και το κεντρικό συμβούλιο νεωτέρων μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού, τον Σεπτέμβριο του 2011, δεν στάθηκε ικανός να το σώσει.