Πώς λειτουργεί

Αυτό  το  άρθρο  έχει  δημοσιευτεί  στις  13/2/2007
ΜΕΤΑΔΟΣΗ
Κιβώτιο συνεχώς μεταβαλλόμενων σχέσεων
Διαβάστηκε από 6226 αναγνώστεςΗμερομηνία δημοσίευσης:13/2/2007
Τα κιβώτια CVT (συνεχώς μεταβαλλόμενων σχέσεων) γίνονται με τον καιρό όλο και πιο δημοφιλή. Ουσιαστικά πρόκειται για μία εξέλιξη των αυτόματων κιβωτίων, με διαφορετικά όμως χαρακτηριστικά λειτουργίας.
Σε τι διαφέρει από το αυτόματο κιβώτιο;
Σε αντίθεση με τα γνωστά μας αυτόματα κιβώτια, το CVT δε διαθέτει τα παραδοσιακά γρανάζια και τη μορφή του δίσκου που περιστρέφεται όπως το γνωρίζουμε. Οι πιο απλές μορφές του ενσωματώνουν δύο τροχαλίες, οι οποίες επιτρέπουν άμεση μετάβαση από τις κοντές στις μακριές σχέσεις, χωρίς αυτές οι αλλαγές να γίνονται αισθητές από τον οδηγό. Πρακτικά λοιπόν, το CVT δεν έχει ταχύτητες.
Και πώς ακριβώς δουλεύει;
Η πρώτη τροχαλία ονομάζεται "τροχαλία-οδηγός" ("drive pulley") και είναι αυτή που λαμβάνει τη ροπή από το στροφαλοφόρο, την οποία μεταφέρει μέσω του ιμάντα στη δεύτερη "ακόλουθο-τροχαλία" ("driven pulley"), η οποία με τη σειρά της μεταδίδει την κίνηση στο διαφορικό ή στον άξονα μετάδοσης για τα πισωκίνητα. Η κάθε τροχαλία αποτελείται από δύο κώνους, ανάμεσα από τους οποίους περνάει ο ιμάντας που τις ενώνει. Αυτοί έχουν την ιδιότητα να απομακρύνονται ή να πλησιάζουν μεταξύ τους, ανάλογα με την πίεση που ασκεί ο οδηγός στο γκάζι. Έτσι, όταν η απόσταση μεταξύ των κώνων της πρώτης τροχαλίας αυξάνεται, στην άλλη συγκλίνουν μεταξύ τους, διατηρώντας έτσι το ίδιο μήκος του ιμάντα. Με τον τρόπο αυτό, δημιουργούνται άπειρες σχέσεις μετάδοσης, κοντές ή μακριές, αλλά και άπειρα ενδιάμεσα στάδια. Για παράδειγμα, όταν οι κώνοι στην τροχαλία-οδηγό έχουν κλείσει και στην ακόλουθο-τροχαλία είναι ανοιχτοί, η ταχύτητα περιστροφής της δεύτερης τροχαλίας μειώνεται, οπότε το αυτοκίνητο κινείται με μικρότερη σχέση.
Και τι πλεονεκτήματα έχει;
Όπως είπαμε, με το CVT, οι σχέσεις μετάδοσης (όχι οι ταχύτητες, αφού πρακτικά δεν υπάρχουν) μεταβάλλονται εντελώς αθόρυβα και "αόρατα". Έτσι, σε συνδυασμό με σωστό προγραμματισμό του κινητήρα, γίνεται καλύτερη διαχείριση του καυσίμου αλλά και της ισχύος του κινητήρα, αφού με το πάτημα του γκαζιού, οι στροφές λειτουργίας του πάνε αμέσως στον ιδανικό αριθμό. Αν, για παράδειγμα, ένα αυτόματο αυτοκίνητο κινείται σε ανηφορικό δρόμο, το κιβώτιο ανεβάζει και κατεβάζει συνεχώς ταχύτητες, για να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις του οδηγού. Το CVT όμως διαμορφώνει, χωρίς να το δείχνει, τις κατάλληλες σχέσεις μετάδοσης, χωρίς να κουράζει τον οδηγό.
Oι κώνοι από τους οποίους αποτελούνται οι τροχαλίες, ανοίγουν και κλείνουν μεταξύ τους, διαμορφώνοντας -μέσω του ιμάντα που που τις ενώνει- άπειρες σχέσεις μετάδοσης.

Τα βασικά μέρη ενός κιβωτίου CVT είναι ένας ιμάντας (συνήθως ελαστικός, σπάνια είναι μεταλλική καδένα) και δύο κωνικές τροχαλίες.

Υπάρχουν στην Ελλάδα οχήματα με CVT;
Στη χώρα μας, τα τελευταία χρόνια, υπάρχουν κάποια αυτοκίνητα με κιβώτιο συνεχώς μεταβαλλόμενων σχέσεων, όπως για παράδειγμα το Jeep Compass, το Honda Jazz και το Nissan Murano.