Είναι θέμα ελάχιστων δευτερολέπτων: η κούραση σε λυγίζει, τα ματόκλαδα κατεβαίνουν και όταν τα ξανανοίξεις έχεις ήδη ακουμπήσει το μπροστινό αυτοκίνητο. Κι αυτό είναι το καλό σενάριο. Ας δούμε κινδύνους και λύσεις κόντρα στην υπνηλία και την κούραση.
Μπορεί να θεωρείται από τους πιο light κινδύνους που μπορεί να αντιμετωπίσει ο οδηγός στις μετακινήσεις του, αλλά η στατιστική έχει άλλη άποψη. Πρόσφατη έρευνα στην Αγγλία, έδειξε ότι, 1 στους 6 οδηγούς που ερωτήθηκαν παραδέχτηκε ότι έχει πιάσει τον εαυτό του να κοιμάται στο τιμόνι. Πρόκειται για εκείνα τα κρίσιμα δευτερόλεπτα που τα μάτια βαραίνουν κι αν είσαι τυχερός και προλάβεις να κάνεις αυτό το κλασσικό τίναγμα του κεφαλιού προς τα πάνω και επανέλθεις στον κανονικό κόσμο μπορεί να καταφέρεις να ξεφύγεις από το… όνειρο – ή μάλλον τον εφιάλτη.
Πιο πολύ μια αντρική υπόθεση
Ας συνεχίσουμε όμως με αριθμούς: Μόνο το 48% των οδηγών παραδέχεται ότι όταν νιώσει συμπτώματα νύστας θα κάνει στην άκρη για να κοιμηθεί σε ασφαλές σημείο ή έστω να ζητήσει από κάποιον άλλο οδηγό να τον αντικαταστήσει. Έχουμε λοιπόν έναν κίνδυνο που ελάχιστοι τον αναγνωρίζουν και οι περισσότεροι από τους μισούς δεν ενδιαφέρονται να κάνουν κάτι, ακόμα κι όταν τον διαπιστώσουν. Καλό; Επίσης, μπορεί ως κίνδυνος η υπνηλία στο τιμόνι να μας αφορά όλους αλλά αυτό δε σημαίνει ότι ο ίδιος δεν έχει φύλο. Είναι μάλιστα πιο πολύ αντρικό ζήτημα: το 24% των ανδρών παραδέχεται ότι τους έχει συμβεί ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στις γυναίκες είναι μόλις 10%
Aς ξυπνήσουμε λοιπόν
Ας μην τον παραβλέπουμε άλλο αυτόν τον κίνδυνο λοιπόν. Τα προγράμματά της καθημερινότητάς μας, οικογενειακά και επαγγελματικά, δεν είναι εύκολα κι έχουν μεγάλο αντίκτυπο στη φυσική μας κατάσταση. Η κούραση είναι πια ο μόνιμος συνεπιβάτης ακόμα και στις καθημερινές μετακινήσεις μας. Ας δούμε λοιπόν κάποιες λύσεις και όσο το δυνατόν απλές μεθόδους αντιμετώπισης.
Η ξεκούραση πριν
Το πρώτο βήμα είναι το πιο σημαντικό. Ξεκινάμε πάντα την αντιμετώπιση ενός θέματος εξετάζοντας τις δικές μας ενέργειες. Σε ό,τι αφορά το να είμαστε ξεκούραστοι στο τιμόνι, όλα ξεκινούν συνήθως το προηγούμενο βράδυ. Φροντίζουμε λοιπόν για έναν καλό ύπνο, όχι μόνο πριν οδηγήσουμε, αλλά σε μια πιο μόνιμη βάση ώστε να απολαμβάνουμε τα οφέλη της ηρεμίας πιο σταθερά. Επίσης, η φυσική άσκηση βοηθάει πάρα πολύ. Πρώτα απ¶όλα, η ελαφρά κόπωση της γυμναστικής θα φέρει πιο εύκολα το σώμα σε κατάσταση να πέσει για ύπνο την προηγούμενη μέρα ενώ αντίστοιχα την επόμενη μέρα θα βοηθήσει ώστε να βγάλουμε περισσότερη ενέργεια και αντοχή.
Η ξεκούραση κατά την διάρκεια
Έστω ότι έχουμε κάνει ό,τι χρειάζεται πριν την οδήγηση ή αντίθετα ότι δεν τα έχουμε καταφέρει καλά: κανείς δεν εγγυάται ότι σε ένα ταξίδι δε θα νιώσουμε κούραση, η οποία με τη σειρά της μπορεί να οδηγήσει σε υπνηλία. Αν αυτό συμβεί λοιπόν πρέπει να δράσουμε πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα: φροντίζουμε δηλαδή να ξεκουραζόμαστε καθ`οδόν. Η λύση είναι απλή: διάλλειμα 15 λεπτών για κάθε 2 ώρες οδήγησης. Αυτές είναι αναλογίες που έχουν γράψει ιστορία ανάμεσα στους επαγγελματίες οδηγούς, οπότε αυτοί ξέρουν πιο καλά. Αν δυσκολεύεστε να υπολογίζετε το χρόνο, μπορείτε να πορευθείτε με τα χιλιόμετρα. Μία στάση κάθε 150-160 χλμ. ταξιδιού θα βοηθήσει για το απαραίτητο φρεσκάρισμα. Σε αυτά τα διαλλείματα χρειάζεται όμως και λίγη δουλίτσα: ελαφριές διατάσεις και κίνηση στις κλειδώσεις των άκρων θα ζωντανέψουν την κυκλοφορία του αίματος και θα μας ξυπνήσουν για τα καλά. Αν δούμε ότι δε συνερχόμαστε, σταματάμε σε ασφαλές σημείο (προφανώς κοντά σε σημεία ζωής και κίνησης) για να κοιμηθούμε ή απλώς για να ξεκουραστούμε.
Το άγχος είναι κούραση
Η ένταση και το στρες της καθημερινότητας έχουν ως αποτέλεσμα να μας βαραίνουν στο τέλος της ημέρας. Προκαλείται λοιπόν κούραση χωρίς να προέρχεται απαραίτητα από σωματική επιβάρυνση αλλά περισσότερο από πνευματική και ψυχολογική. Να ελαφρώσει με τη μία η ζωή μας και να απαλλαχθεί από έννοιες, μάλλον είναι δύσκολο. Μπορούμε όμως να αφαιρέσουμε λίγο από το άγχος. Δίνουμε περισσότερο χρόνο στο πρόγραμμά μας, ξεκινώντας λίγο νωρίτερα, έτσι ώστε να είμαστε λίγο πιο χαλαροί στο τιμόνι και να είμαστε και πιο ασφαλείς κυρίως κατά τη διαδρομή της επιστροφής το απόγευμα ή το βράδυ. Αν το πρόγραμμα είναι πολύ σφικτό ενημερώνουμε ότι θα αργήσουμε ώστε να μειώσουμε το άγχος πάνω μας. Το αποτέλεσμα θα φανεί στο τέλος της ημέρας και της μετακίνησης.
Προσοχή στη διατροφή
Αν είμαστε ό,τι τρώμε, θα μπορούσε κανείς να πει ότι οδηγούμε και όπως τρώμε; Μπορεί όχι στον απόλυτο βαθμό, ωστόσο οι διατροφικές μας συνήθειες μπορούν να επηρεάσουν το αν θα κουραστούμε ή όχι. Το πολύ και βαρύ φαγητό πριν από ακόμα και μικρές διαδρομές είναι κάτι μη προτεινόμενο. Θα μας φέρει σε μια κατάσταση «νάρκωσης» και υπολειτουργίας η οποία δεν ταιριάζει με την οδήγηση, ειδικά αν πρόκειται να κάνουμε πολλά χιλιόμετρα. Ούτε το καθόλου φαγητό όμως είναι λύση, η ισορροπία είναι η λύση: Ελαφρύ γεύμα πριν την οδήγηση, μικρές προσθήκες κατά τη διάρκεια. Γενικά όμως, η πρόσληψη τροφής είναι κρίσιμη. Για παράδειγμα: ένα καφεϊνούχο ρόφημα θα μας ξυπνήσει τις αισθήσεις και θα δώσει την ώθηση που θέλουμε για να ξεπεράσουμε την επίθεση της κούρασης. Αν σας δυσκολεύει η καφεϊνή μπορείτε να επιλέξετε τη… ζάχαρη. Τα αναψυκτικά είναι πλούσια σε γλυκαντικές ουσίες και η κατανάλωση ενός τέτοιου σκευάσματος θα έχει εξίσου αποτελεσματική επίδραση. Μιλώντας για ουσίες και υπνηλία: προσοχή στα φάρμακα. Μπορεί τα βλέφαρα που κλείνουν να μην οφείλονται στην κούραση αλλά στην αντιβίωση ή στο μυοχαλαρωτικό που πήραμε το πρωί για κάποιο πόνο στη μέση. Διαβάστε λοιπόν καλά τις οδηγίες χρήσης.
Καλύτερα με παρέα
Η ανία του τοπίου, π.χ. ένας διαρκής, ευθύς αυτοκινητόδρομος με χωράφια γύρω γύρω και σταθερή μονότονη ταχύτητα στο όχημα, είναι μια συνθήκη η οποία μπορεί να κουμπώσει καλά με την ησυχία στο εσωτερικό του αυτοκινήτου, ακόμα κι αν ακούτε μουσική. Χρειάζεται λοιπόν παρέα στο αυτοκίνητο, ειδικά στα πολλά χιλιόμετρα. Αυτή η στρατηγική έχει δύο σκέλη. Το πρώτο είναι να μας κρατάει ξύπνιους. Όχι να μας σκουντάει όταν κλείνουν τα μάτια μας, αλλά μέσω της κουβέντας και της επικοινωνίας να κρατάει το μυαλό μας σε εγρήγορση. Το δεύτερο είναι φυσικά η δυνατότητα να μοιραστούμε το έργο της οδήγησης με κάποιον, αν το πρόσωπο αυτό πληροί τις προϋποθέσεις βέβαια.
Εxtra tips • Σημαντικό ρόλο παίζει και η επιλογή της ώρας του ταξιδιού. Η νυχτερινή διαδρομή είναι κάτι ευχάριστο για πολύ κόσμο, ωστόσο δεν παύει να κουράζει πιο πολύ με τα φώτα των υπόλοιπων οχημάτων, την αυξημένη μονοτονία κλπ. Η συμβουλή εδώ είναι να ξεκινήσουμε το ταξίδι σε ώρες κατά τις οποίες είμαστε γενικά ενεργοί και τις υπόλοιπες ημέρες. Τραβώντας το ταξίδι μέσα στις νυχτερινές ώρες ή γενικά μέσα σε ώρες στις οποίες κανονικά θα κοιμόμασταν δεν είναι ασφαλής τακτική διότι έρχεται σε αντίθεση με το βιολογικό μας ρολόι, το οποίο γενικά έχει την τάση να μην ξεχνά. Δε σημαίνει ότι αυτόματα θα συμβεί κάτι κακό, απλώς δε χρειάζεται να το ζορίζουμε κιόλας.
• Προσοχή και στη θερμοκρασία στην καμπίνα: Η υπερβολική ζέστη τώρα το χειμώνα, μπορεί να φέρει υπνηλία σε ένα μεγάλο ταξίδι ή ακόμα και σε μια μικρή, πρωινή και κρύα διαδρομή μέχρι τη δουλειά μας.