Τραυματισμός ζώου στο δρόμο

Κανονικά δεν θα έπρεπε να υπάρχουν αδέσποτα ζώα στο δρόμο. Όμως δυστυχώς αυτό δεν συμβαίνει; Τι γίνεται λοιπόν αν έρθουμε σε επαφή με το αυτοκίνητό μας με κάποιο από αυτά;

Δυστυχώς, η Ελλάδα είναι μια χώρα με πολλά αδέσποτα. Η ευθύνη και η μέριμνα για την προστασία τους ανήκει στους Δήμους, αν και πολλές φόρες αυτό ισχύει περισσότερο στους τύπους πάρα στην πράξη. Σχετικές νομοθεσίες ψηφίστηκαν μόλις τα τελευταία χρόνια και ένα τέτοιο εγχείρημα χαρακτηρίζεται τουλάχιστον περίπλοκο καθώς κάθε γειτονιά και κάθε στενό σε όλη την χώρα είναι γεμάτο από αδέσποτα συντροφικά ζώα και ρυθμίσεις σχετικά με αυτά είτε δεν μπορούν να υλοποιηθούν λόγω έλλειψης υποδομών, είτε λόγω γενικής νοοτροπίας.

Ωστόσο, οι γκρίζες νομικές ζώνες γύρω από τα αδέσποτα δημιουργούν πρακτικά προβλήματα, ειδικά στις  περιπτώσεις οδηγών που εμπλέκονται σε ατυχήματα με αδέσποτα και καταλήγουν να μην βρίσκουν ουσιώδη λύση στο ερώτημα του τι ακριβώς πρέπει να κάνουν.

O νόμος ορίζει υπεύθυνο τον εκάστοτε δήμο

Μια σύγκρουση με ένα αδέσποτο πέραν από την πιθανότατη απώλεια της ζωής του, δεν αποτελεί απλώς μια επικίνδυνη κατάσταση για τον οδηγό και τους επιβάτες του οχήματος άλλα μπορεί να κοστίσει και ένα μεγάλο χρηματικό πόσο καθώς οι υλικές ζημιές που μπορεί να προκύψουν ενδέχεται να είναι ιδιαίτερα σημαντικές.

Πάντως ο νόμος προσπαθεί είναι ξεκάθαρος σε μια τέτοια περίπτωση, χωρίς όμως να το καταφέρνει πάντα σε πρακτικό επίπεδο. Το άρθρο 9 του νόμου 4039/2012 ορίζει πως «Οι Δήμοι υποχρεούνται να μεριμνούν για την περισυλλογή και τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς, σύμφωνα με το παρόν άρθρο … Για τον παραπάνω σκοπό κάθε Δήμος ή όμοροι ή συνεργαζόμενοι Δήμοι ιδρύουν και λειτουργούν δημοτικά ή διαδημοτικά κτηνιατρεία και καταφύγια αδέσποτων ζώων συντροφιάς επιτρεπομένης της συνεργασίας με ενδιαφερόμενα φιλοζωικά σωματεία και ενώσεις ή και εθελοντές φιλόζωους σε ιδιόκτητους ή μισθωμένους ή παραχωρούμενος από το Δημόσιο, την Περιφέρεια ή από ιδιώτες χώρους … Για την περισυλλογή των αδέσποτων ζώων συντροφιάς, συγκροτούνται συνεργεία από άτομα κατάλληλα εκπαιδευμένα και έμπειρα στην αιχμαλωσία ζώων συντροφιάς».

Επομένως, την ευθύνη για μια τέτοια κατάσταση καλείται να αναλάβει ο Δήμος καθώς καθίσταται νομικά υπεύθυνος για τα αδέσποτα που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή δικαιοδοσίας του. Έτσι, ένας οδηγός που ενεπλάκη σε σύγκρουση με αδέσποτο ζώο που είχε αποτέλεσμα να υποστεί υλικές ζημίες σε περιουσιακό του στοιχείο, δύναται νομικά να ζητήσει την κατάλληλη αποζημίωση από τις Δημοτικές Αρχές. Ωστόσο, μια τέτοια διαδικασία είναι περιπλοκή και απαιτεί τα κατάλληλα πειστήρια που αποδεικνύουν ότι οι εν λόγω υλικές ζημίες προέκυψαν από σύγκρουση με αδέσποτο που περνούσε επί οδού και όχι εξαιτίας κάποιου άλλου εξωτερικού παράγοντα ή απροσεξίας του οδηγού.

Σε κάθε περίπτωση, αν κάποιος οδηγός χτυπήσει κάποιο αδέσποτο θα πρέπει να ακολουθήσει τα εξής βήματα: Να καλέσει απαραιτήτως την αρμόδια Τροχαία, ώστε να καταγράψει το συμβάν και το γεγονός ότι αυτό προκλήθηκε λόγω της κυκλοφορίας ζώου επί της οδού και έπειτα να διερευνηθεί αν το ζώο έχει ιδιοκτήτη ώστε να διαπιστωθεί ποιος είναι υπόχρεος για καταβολή αποζημίωσης. Εφόσον πρόκειται για αδέσποτο ζώο και αν ο οδηγός μπορεί να αποδείξει πως οι ζημίες οφείλονται σε παράνομη παράλειψη του Δήμου να μεριμνήσει για αδέσποτο εντός της διοικητικής του αρμοδιότητας, τότε θα καταβληθεί ανάλογη αποζημίωση.

Πιο περίπλοκα τα πράγματα σε αυτοκινητοδρόμους

Πιο περίπλοκος είναι ο Νόμος όταν οι συγκρούσεις γίνονται σε αυτοκινητόδρομους ταχείας κυκλοφορίας που συντηρούνται από ιδιωτικές εταιρείες. Οι ιδιωτικές εταιρείες είναι υπεύθυνες για τη συντήρηση των αυτοκινητοδρόμων επομένως πρέπει να φροντίζουν για την σωστή διέλευση και προστασία των οδηγών. Αν κάποιο αδέσποτο περάσει από την περίφραξη και δημιουργήσει προβλήματα στην κυκλοφορία, τότε οι οδηγοί μπορούν να ζητήσουν αποζημίωση από την ιδιωτική εταιρεία. Πολύ συχνά η ευθύνη καταλήγει και πάλι στους Δήμους που δεν φρόντισαν για την ορθή διαχείριση των αδέσποτων. Πάντως, η ύπαρξη παραπάνω νομικών προσώπων σε μια τέτοια περίπτωση δημιουργεί ζητήματα γραφειοκρατικής φύσης που κάνουν την διαδικασία ακόμα πιο περίπλοκη.

Δυστυχώς συχνό φαινόμενο η εγκατάλειψη του ζώου

Δυστυχώς, ελάχιστη σημασία δίνεται στην προστασία των ίδιων των αδέσποτων και των νομικών ρυθμίσεων σε περίπτωση τραυματισμού τους. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι νομικοί παράμετροι σχετικά με το ποιος, με ποιον τρόπο και με ποιανού τα έξοδα καλύπτεται η ιατρική περίθαλψη αν κατά τη σύγκρουση τραυματιστεί το ζώο. Έτσι, οι περιπτώσεις που το αδέσποτο μετά το ατύχημα εγκαταλείπεται, είναι συχνό φαινόμενο.
 
Ανεξαρτήτως νομικού υποβάθρου, η εγκατάλειψη ενός τραυματισμένου ζώου αποτελεί αδικαιολόγητη πράξη καθώς ο Δήμος και Φιλοζωικές Οργανώσεις έχουν τη δυνατότητα να επωμιστούν μέρος της ευθύνης αν ο οδηγός ειδοποιήσει εγκαίρως.