Αν κάνετε μια μικρή βόλτα σχεδόν σε κάθε φανοβαφείο θα βρείτε παλιούς, σκονισμένους σπασμένους προφυλακτήρες σε κάποια σκοτεινή γωνιά. ¶χρηστα υλικά, σκουπίδια θα μπορούσε να πει κάποιος… Μια χαμένη ευκαιρία θα μπορούσε να πει κάποιος άλλος. Και θα συμφωνούσα με τον τελευταίο.
Προφυλακτήρες με ελαφρές ζημιές ή γρατζουνισμένοι υπάρχουν παντού και πολλά αυτοκίνητα κυκλοφορούν με τέτοιους. «Είναι ακριβό να τους αντικαταστήσεις και δύσκολο να τους επισκευάσεις» μου είπε κάποτε ένας φίλος. Ναι, είναι ακριβή η αντικατάσταση, ωστόσο με κάποιες βασικές γνώσεις είναι πάρα πολύ εύκολο να τους επισκευάσεις.
Απλά να αναφέρω ότι τα πλαστικά μέρη χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο από τους κατασκευαστές αυτοκινήτων εξαιτίας του χαμηλού κόστους και του μικρού τους βάρους. Σκεφθείτε ότι μια μείωση κατά 10% στο συνολικό βάρος του αυτοκινήτου μεταφράζεται σε μια μείωση 7% της κατανάλωσης καυσίμου. Αυτός είναι ο λόγος που τα πλαστικά είναι το δεύτερο στη χρήση υλικό στα αυτοκίνητα μετά τα μέταλλα και τα κράματά τους. Έτσι θα βλέπουμε στο μέλλον ένα συνεχώς αυξανόμενο αριθμό πλαστικών μερών στα νέα μοντέλα αυτοκινήτων, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε έτοιμοι!
Ποιοι τύποι πλαστικών υπάρχουν;
Θερμοπλαστικά. Αυτή η κατηγορία πλαστικών είναι το πιο συνηθισμένο υλικό που χρησιμοποιείται στην κατασκευή προφυλακτήρων. Τα θερμοπλαστικά μπορούν αν ζεσταθούν ξανά και να δουλευτούν με διάφορους τρόπους. Οι πιο κοινοί τύποι θερμοπλαστικών είναι τα PE, PP, PC, ABS, και άλλοι.
Θερμοσκληραινόμενα. Δεύτερη κατηγορία με μεγάλη διαφορά από τα θερμοπλαστικά, αλλά μπορούν να βρεθούν σε πολλά αμερικάνικα μοντέλα όπως επίσης και σε κάποια μοντέλα Mercedes. Δεν είναι δυνατό να θερμανθούν ξανά και κατά συνέπεια δεν μπορούν να δουλευτούν. Τα πιο κοινά θερμοσκληραινόμενα πλαστικά είναι τα PU.
Σύνθετα. Είναι ο πιο σπάνιος τύπος πλαστικού που χρησιμοποιείται στην παραγωγή προφυλακτήρων (ωστόσο με ευρεία χρήση στα άλλα εξωτερικά μέρη του αυτοκινήτου). GRP είναι η συντομογραφία αυτού του πλαστικού που έχει ενισχυθεί με γυαλί και παράγεται από ακόρεστους πολυεστέρες που διαλύονται σε στυρόλιο.
Τον τελευταίο τύπο, καθώς είναι πολύ σπάνιος στην κατασκευή προφυλακτήρων, θα τον παραλείψω. Απλά να αναφέρω ότι υπάρχουν συσκευασίες με πλέγματα υαλοβάμβακα και καταλύτη για την επισκευή GRP που μπορείτε να βρείτε στο εμπόριο σε χρωματοπωλεία και σε εξειδικευμένα καταστήματα.
Διαδικασία αναγνώρισης του υλικού, θερμοπλαστικού ή θερμοσκληραινόμενου
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αναγνωρίσετε σωστά ποιος τύπος πλαστικού χρησιμοποιείται σε έναν συγκεκριμένο προφυλακτήρα ή πλαστικό μέρος. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν:
Βρείτε τον κωδικό που βρίσκεται εκτυπωμένος στην πίσω πλευρά του πλαστικού μέρους. Στο 99% των περιπτώσεων θα βρείτε κάποια σύμβολα όπως >PP <(ή PP EPDM, PE, ABS, PUR, PC+PBT, κλπ).
Αν για κάποιο λόγο δεν μπορούμε να εντοπίσουμε τα παραπάνω γράμματα τότε μπορούμε να ακολουθήσουμε άλλη διαδικασία που περιγράφεται περιληπτικά στον επόμενο πίνακα. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να «ταλαιπωρήσουμε» λίγο το πλαστικό τρίβοντάς το ή προσπαθώντας να το λιώσουμε για να το αναγνωρίσουμε.
Θερμοσκληραινόμενα (PUR)
Θερμοπλαστικά
Τρίψιμο με το χέρι
Τρίβεται σε κομματάκια
Τήξη με πιστόλι θερμού αέρα
Λιώνει όμορφα, σαν βούτυρο
Τοποθετώντας μικρά κομμάτια στο νερό
Επιπλέουν
Τρίβεται σε σκόνη
Δεν λιώνει, βγάζει φυσαλίδες και καίγεται, καπνίζει
Βουλιάζουν
Αναγνώριση των θερμοπλαστικών
Σε περίπτωση που καταλαβαίνουμε ότι στα χέρια μας έχουμε θερμοπλαστικό αλλά δεν ξέρουμε ποιον τύπο τότε μπορούμε να κάνουμε την επόμενη δοκιμή. Παίρνοντας υπόψη ότι το 30% περίπου όλων των θερμοπλαστικών είναι τύπου PP, παίρνουμε μια ράβδο συγκόλλησης PP, τη θερμαίνουμε με το πιστόλι ή το εργαλείο συγκόλλησης και εφαρμόζουμε το υλικό κάπου στο πίσω μέρος του προφυλακτήρα έτσι ώστε περίπου 1 έως 1,5 εκατοστά της ράβδου να λιώσει στο σημείο επισκευής. Αφού αφήνουμε να κρυώσει, προσπαθούμε να τραβήξουμε τη ράβδο. Αν είναι ο σωστός τύπος τότε θα είναι αδύνατο να αποκολληθεί χωρίς να την κόψουμε, ωστόσο αν δεν είναι ο σωστός τύπος θα είναι σχετικά εύκολο να την απομακρύνουμε. Τελικά, μια από τις διαθέσιμες ράβδους θα δέσει καλά με το υλικό. Έτσι επιλέγουμε αυτήν τη ράβδο για να συνεχίσουμε την εργασία επισκευής.
Μέθοδοι επισκευής για θερμοσκληραινόμενα πλαστικά
Γενικά, τα θερμοσκληραινόμενα πλαστικά θεωρούνται πιο εύκολα να επισκευαστούν. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα υλικά αυτά δεν είναι πολύ διαδεδομένα, θα περιοριστώ μόνο σε κάποιες γενικές οδηγίες.
Τα θερμοσκληραινόμενα πλαστικά επισκευάζονται είτε με χρήση εποξικής κόλλας ή κόλλας με βάση την ουρεθάνη. Οι εποξικές κόλλες είναι εύκολες στη χρήση και στη λείανση μετά, ενώ οι κόλλες με βάση την ουρεθάνη δίνουν μια πιο δυνατή συγκόλληση αλλά είναι πολύ δύσκολο να τριφτούν και να διαμορφωθούν.
Μέθοδοι επισκευής για θερμοπλαστικά
Μπορούμε να διακρίνουμε τρία βασικά συστήματα για επισκευή θερμοπλαστικών: Σετ κόλλας για χημική συγκόλληση, σετ μεταλλικών συνδετήρων, και το σύστημα συγκόλλησης με ηλεκτρόδια. Ας μιλήσουμε λίγο για κάθε σύστημα χωριστά.
Κόλλα για χημική συγκόλληση
Αυτό είναι μάλλον το πιο παλιό σύστημα που υπάρχει. Η ιδέα πίσω από αυτό το σύστημα είναι πολύ απλή. Χρησιμοποιούμε κόλλα για να γεμίσουμε και να συγκολλήσουμε τις σπασμένες επιφάνειες. Οι πιο διαδεδομένες κόλλες είναι: Οι ακρυλικές, οι εποξικές, και εκείνες που έχουν βάση την ουρεθάνη, κατά προτίμηση δύο συστατικών. Στην αγορά υπάρχουν πολλές εταιρείες που διαθέτουν κόλλες που απευθύνονται τόσο στην αγορά ιδιοκατασκευών (DIY), όσο και στους επαγγελματίες. Επίσης, μαζί με τις κόλλες συνήθως μπορούμε να βρούμε και σετ με πλέγμα οπλισμού και στόκο πλήρωσης για την τελική διαμόρφωση της επιφάνειας.
Πλεονεκτήματα:
Συγκριτικά χαμηλό κόστος
Δεν υπάρχει ανάγκη για ειδικό εξοπλισμό
Μειονεκτήματα:
Περιορισμένη εφαρμογή, ακαταλληλότητα για πιο εκτεταμένες ζημιές
Διαφορετικές κόλλες θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για σκληρά ή εύκαμπτα πλαστικά
Περιορισμένος χρόνος αποθήκευσης
Συγκόλληση με μεταλλικούς συνδετήρες
Αυτό το σύστημα εμφανίστηκε 2-3 χρόνια πριν και αποτελείται από ένα ηλεκτρονικό σύστημα και έναν αριθμό μεταλλικών συνδετήρων διαφορετικού μεγέθους. Αυτοί οι συνδετήρες συγκολλούνται στο πίσω μέρος του προφυλακτήρα, και με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται μια σταθερή βάση υποστήριξης. Αφού αφαιρεθούν τα κομμάτια των συνδετήρων η επισκευαζόμενη επιφάνεια μοιάζει σαν να έχει ραφτεί. Οι συνδετήρες συνήθως υπάρχουν σε διαφορετικά σχήματα και μεγέθη ώστε να είναι δυνατή η επισκευή δύσκολων σημείων που δεν μπορούν να προσεγγιστούν εύκολα.
Πλεονεκτήματα:
Εύκολη εφαρμογή
Αξιοπιστία, ισχυρό αποτέλεσμα
Μειονεκτήματα:
Απαιτείται ειδική συσκευή συγκόλλησης
Πιθανά προβλήματα μετά από καιρό σε σημεία που δέχονται ισχυρές μηχανικές καταπονήσεις ή στρέψεις
Κίνδυνος να τρυπήσει η επιφάνεια κατά την εφαρμογή
Συγκόλληση με πλαστικά ηλεκτρόδια
Αυτό το σύστημα χρησιμοποιεί ηλεκτρόδια από ανακυκλώσιμο ή καθαρό πλαστικό που λιώνει μέσα στο σπάσιμο με τη βοήθεια πιστολιού θερμού αέρα ή ειδικής συσκευής. Τα ηλεκτρόδια έχουν έναν ειδικό κωδικό που δηλώνει για ποια πλαστικά είναι κατάλληλα, για παράδειγμα PP, PE, PP EPDM, ABS, κλπ. Τα καλύτερα ηλεκτρόδια είναι εκείνα που έχουν κατασκευαστεί από ανακυκλωμένους προφυλακτήρες καθώς περιέχουν όλα εκείνα τα πρόσθετα που διαθέτουν οι εργοστασιακοί προφυλακτήρες κατά την κατασκευή τους. Επίσης, τα ηλεκτρόδια μπορεί να είναι σε διάφορα σχήματα. Τα καλύτερα είναι σε τριγωνικό σχήμα περίπου, που επιτρέπει το υλικό να διαπερνά στη σχισμές ευκολότερα.
Πλεονεκτήματα:
Γρήγορη και εύκολη επισκευή
Η σχισμή ή η βλάβη γεμίζεται πλήρως, και σαν αποτέλεσμα εξασφαλίζεται μέγιστη αντοχή
Δεν απαιτείται ειδική εκπαίδευση αν ακολουθηθούν οι οδηγίες
Βοηθά στην προστασία του περιβάλλοντος καθώς ενθαρρύνει την ανακύκλωση των παλιών προφυλακτήρων
Μειονεκτήματα:
Κίνδυνος υπερθέρμανσης της επιφάνειας
Απαιτείται πιστόλι θερμού αέρα
Όπως μπορείτε να δείτε κάθε σύστημα έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά του. Σύμφωνα με τη δική μου άποψη, τα ηλεκτρόδια συγκόλλησης είναι η πιο εύκολη και αξιόπιστη διαδικασία, ωστόσο ο καθένας θα αποφασίσει σύμφωνα με τις επιθυμίες του και τη διαθεσιμότητα του συστήματος.