Η
παρουσίαση του εξελιγμένου
ηλεκτρονικού συστήματος ABS συνετέλεσε
στην αύξηση της ενεργητικής ασφάλειας
των αυτοκινήτων και πλέον θεωρείται ένα
από τα βασικότερα στοιχεία του
αντίστοιχου εξοπλισμού σε μοντέλα όλων
των κατηγοριών. Η χρησιμότητά του
υπογραμμίζεται από το γεγονός ότι όλα τα
προηγμένα ηλεκτρονικά συστήματα
ελέγχου της πρόσφυσης αλλά και
συστήματα όπως το EBD (Electronic Brake Distributor)
στηρίζουν τη λειτουργία τους σε αυτό.
Για να
μπορέσουμε να εξηγήσουμε τη σημασία του
ABS στη βελτίωση της ενεργητικής
ασφάλειας ενός μοντέλου και να
αναλύσουμε τη σχέση του με τα υπόλοιπα
ηλεκτρονικά συστήματα που το
πλαισιώνουν, καλό θα ήταν να
παρουσιάσουμε με απλό τρόπο την αρχή
λειτουργίας του. Το σύστημα ABS
αποτελείται από μια ηλεκτρονική μονάδα
ελέγχου της πρόσφυσης των τροχών και ένα
δίκτυο καναλιών τα οποία τη συνδέουν με
τους τροχούς. Με τη βοήθεια αισθητήρων
και ηλεκτροβαλβίδων, η συγκεκριμένη
ηλεκτρονική μονάδα έχει τη δυνατότητα
να ελέγχει πότε κάποιος τροχός
μπλοκάρει με συνέπεια να χάνει την
πρόσφυσή του (γλιστράει) κατά τη
διάρκεια του φρεναρίσματος. Από τη
στιγμή λοιπόν που το σύστημα διαγνώσει
απώλεια της πρόσφυσης μειώνει την πίεση
του φρένου στο συγκεκριμένο τροχό για
κάποια χιλιοστά του δευτερολέπτου. Στη
συνέχεια η πίεση στα φρένα αυξάνεται
πάλι και αυτή η διαδικασία
επαναλαμβάνεται δεκάδες φορές το
δευτερόλεπτο επιτρέποντας στους
τροχούς να μην μπλοκάρουν -ιδιαίτερα οι
εμπρός- και έτσι ο οδηγός να μπορεί να
ελέγξει την κατεύθυνση του οχήματος
διατηρώντας τον έλεγχο του τιμονιού.
Αυτή η διαδικασία δημιουργεί το γνωστό
"τρέμουλο" στο πεντάλ του φρένου. Να
σημειωθεί ότι τα τελευταίας γενιάς
συστήματα ABS είναι πεντακάναλα,
διαθέτουν δηλαδή 4 αισθητήρες (έναν για
κάθε τροχό) και έναν πέμπτο που ελέγχει
τις πληροφορίες που λαμβάνονται από
τους υπόλοιπους, ρυθμίζοντας τη σωστή
λειτουργία του συστήματος.
Στόχος της
λειτουργίας του ABS είναι να αποφευχθεί το
μπλοκάρισμα των τροχών κατά το
φρενάρισμα έτσι ώστε ο οδηγός να
μπορέσει να ελέγξει το αυτοκίνητο κάτω
από οποιεσδήποτε συνθήκες οδήγησης και
οδοστρώματος.
Η χρήση του ABS
από τα υπόλοιπα ηλεκτρονικά συστήματα
Το
σύστημα αντιμπλοκαρίσματος των τροχών
(Anti Blocking System) αποτελεί τη βάση πάνω στην
οποία στηρίζονται πολλά από τα
τελευταίας τεχνολογίας συστήματα που
στόχο έχουν να βελτιώσουν τα επίπεδα
ενεργητικής ασφάλειας ενός αυτοκινήτου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο
ηλεκτρονικός κατανεμητής της ισχύος των
φρένων, το γνωστό EBD (Electronic Brakeforce Distributor).
Το συγκεκριμένο σύστημα χρησιμοποιεί
τις ηλεκτροβαλβίδες του ABS ώστε να
ελέγχει την ισχύ των φρένων σε κάθε έναν
από τους τροχούς χωριστά ανάλογα με τη
συμπεριφορά του αυτοκινήτου. Το ίδιο
ισχύει και με το σύστημα ελέγχου της
σταθερότητας ενός αυτοκινήτου ή αλλιώς
ESP (Electronic Stability Program). Το συγκεκριμένο
σύστημα καλείται να ελέγξει τη
σταθερότητα του αυτοκινήτου στις
στροφές βοηθώντας τον οδηγό να
διατηρήσει την επιθυμητή πορεία. Για να
επιτευχθεί αυτό, το ESP φρενάρει κάποιον
από τους τροχούς, π.χ. σε μια δεξιά στροφή
φρενάρει τον εμπρός αριστερά ή -και- τον
πίσω δεξιά τροχό ώστε να διατηρήσει την
προβλεπόμενη πορεία. Η συμβολή του
συστήματος ABS στη βελτίωση της
ενεργητικής ασφάλειας των αυτοκινήτων
είναι τόσο μεγάλη ώστε ακόμα και τα πιο
εξελιγμένα συστήματα φρένων όπως το SBC
(Sensotronic Brake Control) που πρόσφατα έδωσε στη
δημοσιότητα η εταιρεία Mercedes-Benz, δεν
αναιρεί τη λειτουργία του. Πιο
συγκεκριμένα το σύστημα SBC έρχεται να
βελτιώσει τη λειτουργία του ABS καθώς
καταφέρνει να εξαλείψει το "τρέμουλο"
του πεντάλ του φρένου όταν
ενεργοποιείται το ABS. Με αυτόν τον τρόπο
οι οδηγοί δεν ξαφνιάζονται και
συνεχίζουν να πατούν με "σιγουριά"
φρένο επιβραδύνοντας το αυτοκίνητο.
Το σύστημα ABS
αποτελείται από μια κεντρική μονάδα που
δέχεται πληροφορίες από αισθητήρες που
ελέγχουν την κίνηση των τροχών. Σε
περίπτωση που οι αισθητήρες σημειώσουν
απώλεια της πρόσφυσης κάποιου τροχού
ειδοποιούν την κεντρική μονάδα ελέγχου
η οποία μειώνει στιγμιαία την πίεση των
φρένων στον συγκεκριμένο τροχό. Η
επαναλαμβανόμενη αυτή λειτουργία
εμποδίζει τον τροχό να μπλοκάρει.
Σημεία προσοχής στη
χρήση του ABS
Η
λειτουργία του ABS δεν εστιάζεται στη
μείωση της απόστασης ακινητοποίησης
ενός οχήματος. Δεν είναι λίγοι οι οδηγοί
που υποστηρίζουν ότι εξαιτίας της
ενεργοποίησης του ABS τα φρένα δεν
μπόρεσαν να σταματήσουν το αυτοκίνητο
αποτελεσματικά και τα επιπλέον μέτρα(!)
που διάνυσε αποδείχθηκαν καταστροφικά.
Αυτή είναι μια εντελώς λανθασμένη
αντίληψη καθώς ο ρόλος τους ABS είναι να
μην επιτρέψει το μπλοκάρισμα των τροχών.
Σε καμία όμως περίπτωση το σύστημα δεν
πρόκειται να παρατείνει την απόσταση
ακινητοποίησης ενός αυτοκινήτου πέραν
των δύο μέτρων ακόμα και με ταχύτητα 60χλμ/ώρα.
Πρόσφατες μελέτες επιστημόνων της
εταιρείας Mercedes-Benz αποδείχθηκε ότι μόνο
και μόνο το "τρέμουλο" του πεντάλ
του φρένου κατά την ενεργοποίηση του ABS
τρομάζει τα 2/3 των οδηγών με αποτέλεσμα
αυτοί να σηκώνουν το πόδι τους από το
φρένο. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η
απόσταση ακινητοποίησης του
αυτοκινήτου να αυξάνεται κατά 2,5 μέτρα
όταν αυτό κινείται με ταχύτητα 70χλμ/ώρα.
Ενα άλλο στοιχείο που πρέπει να
προσεχθεί είναι η κατάσταση των
ελαστικών και των αναρτήσεων του
αυτοκινήτου. Οταν ένα ελαστικό είναι
φθαρμένο, είναι πιο εύκολο να χάσει την
πρόσφυσή του με αποτέλεσμα το ABS να
ενεργοποιείται πιο γρήγορα και πιο
συχνά. Η κακή κατάσταση μιας ανάρτησης
επιτρέπει αναπηδήσεις του τροχού με
αποτέλεσμα σε περίπτωση φρεναρίσματος
το ABS να λειτουργήσει πιο γρήγορα. Επειδή
και η κατάσταση του οδοστρώματος
σίγουρα επηρεάζει αρνητικά τα επίπεδα
πρόσφυσης των τροχών, καλό θα ήταν οι
οδηγοί να προσέχουν ώστε να κινούνται
κρατώντας τις προβλεπόμενες αποστάσεις
ασφαλείας από προπορευόμενα οχήματα και
με ταχύτητα που θα τους επιτρέψει να
αντιδράσουν έγκαιρα και με τις
κατάλληλες κινήσεις σε οποιοδήποτε
απρόοπτο.
Η κακή
κατάσταση μιας ανάρτησης μπορεί να
επιτρέψει αναπηδήσεις του τροχού στις
ανωμαλίες του οδοστρώματος με
αποτέλεσμα το ABS να ενεργοποιηθεί πιο
γρήγορα παρατείνοντας την απόσταση
ακινητοποίησης.