Οι οδηγοί στην Αθήνα χωρίς να το ξέρουν, διασχίζουν έναν από τους αρχαιότερους δρόμους στην Ευρώπη με τα αυτοκίνητά τους. Ποιος είναι;
Συνέδεε την Αθήνα με βόρεια & νότια Ελλάδα
Ένας από τους σημαντικότερους δρόμους της Αθήνας είναι και ο αρχαιότερος της χώρας, που σήμερα χρησιμοποιείται καθημερινά από χιλιάδες οδηγούς. Πρόκειται για την Ιερά Οδό που επί 2.500 χρόνια παρέμενε ο μοναδικός εθνικός δρόμος, που συνέδεε την Αθήνα με τη Βόρεια Ελλάδα, την Ήπειρο και την Πελοπόννησο.
Στην αρχαιότητα συνέδεε το Θριάσιο Πεδίο με την Ιερά Πύλη της Αθήνας (Κεραμεικός) και πήρε το όνομά του από τα Ελευσίνια Μυστήρια, μιας και ήταν ο δρόμος που χρησιμοποιούσε η πομπή για την τελετή μια φορά το χρόνο. Μάλιστα, η αρχική του ονομασία φέρεται να ήταν «Ελευσινιακή Οδός».
Είχε μήκος 22 χιλιόμετρα, στο μεγαλύτερο τμήμα της ακολουθούσε την πορεία της σημερινής ομώνυμης οδού και διασχίζοντας την περιοχή μεταξύ Όρους Αιγάλεω και Ποικίλου Όρους έφτανε στο σημείο που βρίσκονται σήμερα τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά και η λίμνη Κουμουνδούρου καταλήγοντας στον Αρχαιολογικό Χώρο της Ελευσίνας και το Ιερό της Δήμητρας.
Η χρήση της συγκεκριμένης διαδρομής υπολογίζεται ότι ξεκίνησε περίπου 3.500 χρόνια πριν, ωστόσο η κατασκευή του δρόμου φαίνεται να ξεκίνησε αρκετούς αιώνες μετά με την πλήρη διαμόρφωσή του να ολοκληρώθηκε περίπου τον 6ο αιώνα π.Χ.
Για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκαν μεγάλες πέτρες και βράχοι μαζί με χώμα, άμμο και ψιλό χαλίκι. Όπου υπήρχε μεγάλη κλίση, είχαν κατασκευαστεί μικρά σκαλιά ενώ σε πιο αμμώδεις περιοχές, όπως γύρω από τη λίμνη Κουμουνδούρου, το υπόστρωμα αποτελούνταν από μικρές πέτρες και χώμα. Το πλάτος του δρόμου ήταν περίπου 5 μέτρα και σε πολλά σημεία υπήρχαν χτιστές πέτρες αριστερά και δεξιά για να προφυλάσσουν το δρόμο από τα νερά της βροχής.
Διασωθέντα Τμήματα έως και σήμερα
Ένα εξαιρετικά καλοδιατηρημένο μέρος της αρχαίας Ιεράς Οδού, περίπου 200 μέτρων, έχει ανασκαφεί κοντά στο ιερό της Αφροδίτης στην Αφαία Σκαραμαγκά, όπου έχουν διατηρηθεί μέχρι και σήμερα αυλακιές-αποτυπώματα από τις ρόδες των διερχόμενων αρμάτων και αμαξιών. Από το σημείο αυτό μέχρι την Ελευσίνα έχουν αποκαλυφθεί και άλλα μικρότερα τμήματα.
Κομμάτια του δρόμου έχουν αποκαλυφθεί επίσης: Στον Αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού, δυτικότερα σε σημεία κοντά στον Κηφισό, σε πολλά σημεία γύρω από την σημερινή Ιερά Οδό και τέλος στη πόλη του Χαϊδαρίου.
Η κατασκευή του δρόμου με υποδομές και άσφαλτο έγινε το 1927. Έκτοτε έχει την ίδια μορφή, με μόνη διαφοροποίηση ορισμένες διαπλατύνσεις. Καμιά άλλη πρόσβαση στην Αθήνα δεν υπήρχε μέχρι το 1956, όπου και κατασκευάστηκε η Λεωφόρος Αθηνών και συναντάται με την Ιερά Οδό στο ύψος της Μονής Δαφνίου.
