Στη ζώνη, τον αυχένα & το καπό

Οι ζώνες ασφαλείας και οι αερόσακοι είναι το «δίδυμο» μηχανισμών παθητικής ασφάλειας που μας προστατεύει σε περιπτώσεις ατυχήματος. Τι συμβαίνει όμως όταν... ενώνουν τις δυνάμεις τους; Οι ενσωματωμένοι στο εσωτερικών των ζωνών ασφαλείας αερόσακοι είναι το αποτέλεσμα της «συνεργασίας» τους. Σε περίπτωση σύγκρουσης, οι ζώνες φουσκώνουν και κατανέμουν τις δυνάμεις σύγκρουσης σε πέντε φορές μεγαλύτερη περιοχή του σώματος από τις συμβατικές ζώνες ασφαλείας. Με τη μείωση της πίεσης στο στήθος και τον καλύτερο έλεγχο της κίνησης της κεφαλής και του αυχένα, αυτή η καινοτόμος τεχνολογία έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να μειώσει την πιθανότητα τραυματισμού. Συν τοις άλλοις, φουσκώνουν με κρύο αέρα, ώστε να προλαμβάνουν τυχόν εγκαύματα. Αερόσακους στις ζώνες ασφαλείας συναντήσαμε μεταξύ άλλων στα Mercedes S-Class 6ης γενιάς και Ford Mondeo.
 

Εκτός από τους επιβαίνοντες του αυτοκινήτου εδώ και μερικά χρόνια βρίσκουμε στην παραγωγή και τους εξωτερικούς αερόσακους που προστατεύουν πεζούς και ποδηλάτες. Το 2012 κυκλοφόρησε το Volvo V40, το πρώτο στην ιστορία αυτοκίνητο με εξωτερικό αερόσακο στο μπροστινό καπό. Σε περίπτωση σύγκρουσης με πεζό ή αναβάτη μοτοσυκλέτας/ποδηλάτου αυτός ανοίγει αγκαλιάζοντας τις κολώνες και τους υαλοκαθαριστήρες. Εκτός αυτού, το πίσω μέρος του καπό ανασηκώνεται προκειμένου να μειωθεί ακόμα περισσότερο η δύναμη κρούσης του ανθρωπίνου σώματος με το αυτοκίνητο. Μετά την Volvo ακολούθησαν και άλλες μάρκες (Land Rover, Ford, Honda). Βασικό πρόβλημα με τους συγκεκριμένους αερόσακους είναι το γεγονός πως αφενός πρέπει να είναι ανθεκτικοί στα στοιχεία της φύσης, αφετέρου χρειάζονται ειδικό λογισμικό που δεν θα ενεργοποιεί τον αερόσακο χωρίς λόγο (false alarm), παρά μόνο όταν υπάρχει ανάγκη.
 

Ορισμένες κατηγορίες αερόσακων δεν υπάρχουν πλέον στα αυτοκίνητα ή απλώς αποτέλεσαν βάση για βελτιωμένες εκδοχές σύγχρονων τύπων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι στο Toyota iQ (2008-16). Στο μίνι αυτό αυτοκίνητο πόλης είχαμε για πρώτη (και μοναδική) φορά αερόσακο τύπου κουρτίνας που ανοίγει πίσω από τα προσκέφαλα της δεύτερης σειράς καθισμάτων για την προστασία των πίσω επιβατών σε οπίσθιες συγκρούσεις. Ο συγκεκριμένος τύπος αερόσακου άνοιγε σε ολόκληρο το προσκέφαλο και προστάτευε τον αυχένα των πίσω επιβατών.
 

Ο αερόσακος, γνωστό και συμπληρωματικό σύστημα συγκράτησης (supplementary restraint system / S.R.S.) είναι ένας σάκος που κατά την διάρκεια μίας πρόσκρουσης φουσκώνει μπροστά ή στο πλάι προκειμένου να προστατεύσει τους επιβάτες (κεφάλι, λαιμό, θώρακα) από βίαια χτυπήματα στο τιμόνι και τις εσωτερικές επιφάνειας. Η εξέλιξή του ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 70 με τις Ford, General Motors και Mercedes. Για να βρούμε, όμως, το πρώτο αυτοκίνητο με δύο αερόσακους στον στάνταρ εξοπλισμό χρειάστηκε να φτάσουμε στο 1986 όταν και η Porsche 944 Turbo προσφέρθηκε στην ευρωπαϊκή αγορά.

Σε γενικές γραμμές, η ενεργοποίησή ενός αερόσακου γίνεται σε συγκρούσεις ισοδύναμες ή μεγαλύτερες της δύναμης που υπάρχει όταν ένα όχημα κινείται με 15 έως 23 χλμ./ώρα. Ακόμη, ενεργοποιείται σε περίπτωση σφοδρής σύγκρουσης, η οποία είναι μετωπική είτε υπό γωνία έως 30 μοίρες προς την νοητή ευθεία. Εντός 0,045" από την ανίχνευση της σύγκρουσης ο αερόσακος φουσκώνει για να απορροφήσει την κίνηση του σώματος. Μόλις το ανθρώπινο σώμα «πέσει» πάνω τους, ο αέρας (αέριο άζωτο)  βγαίνει μέσω οπών στο πίσω μέρος τους.