Οι οθόνες αφής έχουν κυριαρχήσει. Μήπως όμως πρέπει να γυρίσουμε στο παραδοσιακά κουμπάκια; Κάθε επιλογή έχει και συν και πλην, ωστόσο υπάρχει και το θέμα της ασφάλειας. Τι λες;
Ας πάρουμε ένα απλό παράδειγμα της καθημερινότητας. Είσαι στο αυτοκίνητό σου και θες να αλλάξεις τον σταθμό στο ραδιόφωνό σου. Σε ένα αυτοκίνητο με παραδοσιακά κουμπιά θα γύρναγες κάποιον περιστρεφόμενο διακόπτη, ή θα πάταγες το κουμπάκι του preset. Απλό, εύκολο και γρήγορο. Σε ένα infotainment όμως; Πρέπει να ψαχτείς μέσα σε υπομενού και σε διαφορετικές ρυθμίσεις μέχρι να εντοπίσεις την σωστή ρύθμιση. Μία απλή διαδικασία, που απαιτούσε ένα –το πολύ δύο- κλικ, ξαφνικά θέλει «ψάξιμο».
Βεβαίως, καταλαβαίνουμε πως οι οθόνες επιτρέπουν να έχεις τον χάρτη πάντα διαθέσιμο και σου «ξεκλειδώνουν» και χίλιες δυο άλλες ρυθμίσεις οι οποίες αν γινόντουσαν με παραδοσιακά κουμπιά θα έπρεπε η καμπίνα να θυμίζει… κόκπιτ αεροσκάφους. Όμως ακόμα και απλές εντολές γίνονται πλέον μέσα από το infotainment, οι οποίες θα ήταν πιο εύχρηστες και γρήγορες αν γίνονταν με ένα απλό κουμπί. Το πιο τρανταχτό από αυτά τα παραδείγματα είναι... το ντουλαπάκι, το οποίο σε πολλές εταιρείες (βλ.Tesla), ο μηχανισμός του ενσωματώνεται στην οθόνη, χωρίς κάποιο φυσικό χερούλι.
Και ποιο είναι το πρόβλημα; Σε μια ζεστή μέρα, τα ηλεκτρονικά συστήματα συχνά κολλάνε και δεν επιτρέπουν την πρόσβαση σε βασικές ρυθμίσεις του οχήματος, μέχρι να κρυώσουν. Πώς όμως θα κρυώσουν, αν ο κλιματισμός είναι ενσωματωμένος στο infotainment και δεν λειτουργεί εκείνη τη στιγμή; Να μην αναφερθούμε επίσης στο κόστος επισκευής αν χαλάσει η οθόνη, η οποία στην περίπτωση του «οικονομικού» Tesla Model 3, κοστίζει πάνω από 1500 ευρώ.
Τίθεται ΚΑΙ θέμα ασφάλειας
Και αυτό γιατί οι οθόνες μπορεί να φαίνονται ωραίες όταν το αυτοκίνητο είναι σε στάση, όμως όταν οδηγούμε, δεν κοιτάμε την οθόνη. Τουλάχιστον… αυτό πρέπει να κάνουμε. Και τα φυσικά κουμπιά έχουν πλεονέκτημα σε αυτό. Είκοσι χρόνια πριν, οι οθόνες δεν ήταν τόσο διαδεδομένες, οπότε οι κατασκευαστές πάσχιζαν να κάνουν εργονομικά τα αυτοκίνητά τους μέσα από την διαρρύθμιση και την αίσθηση των κουμπιών. Κάθε κουμπί είχε διαφορετική αίσθηση, διαφορετικό σχεδιασμό και υφή όταν τα χρησιμοποιούσαμε. Σήμερα οι κατασκευαστές χρησιμοποιούν μικροδονήσεις και ηλεκτρονικούς ήχους ώστε να δώσουν την ίδια αίσθηση και χρηστικότητα.Τα καταφέρνουν όμως;
Σε δοκιμή που έκανε το σουηδικό περιοδικό Vi Bilagare το 2022 καταλήγει πως τα φυσικά κουμπιά είναι πιο πρακτικά και αποσπούν λιγότερο τον οδηγό. Στην δοκιμή τους έφεραν αντιμέτωπα 12 οχήματα, τα περισσότερα από τα οποία ήταν καινούρια και ήταν εξοπλισμένα με μεγάλες οθόνες αφής. Για παράδειγμα, στην έρευνα συμμετείχαν τα BMW iX, Tesla Model 3, SEAT Leon, MG Marvel R και Dacia Sandero. Αντιπρόσωπος των αυτοκινήτων με μπουτόν ήταν… ένα ταπεινό Volvo V70 του 2005.
Οι οδηγοί είχαν χρόνο να «γνωριστούν» με το όχημα. Μόλις έμαθαν τις λειτουργίες, κλήθηκαν να εκτελέσουν κάποιες απλές ενέργειες. Να αυξήσουν την θερμοκρασία της καμπίνας κατά δύο βαθμούς, να ανοίξουν το ραδιόφωνο και να επιλέξουν έναν συγκεκριμένο σταθμό, να ανάψουν τα θερμαινόμενα καθίσματα, να μειώσουν την ένταση του εσωτερικού φωτισμού, να κάνουν reset στο trip computer και να κλείσουν το infotainment.
Ο ξεκάθαρος νικητής ήταν το Volvo V70 με τους φυσικούς διακόπτες, όπου χρειάστηκαν κατά μέσο όρο 10 δευτερόλεπτα για να ολοκληρωθούν οι ενέργειες, σε αντίθεση με τα σημερινά μοντέλα της φίρμας που έχουν 0 κουμπιά στην καμπίνα. Το MG Marvel R, με την μεγαλύτερη οθόνη, πήρε τον περισσότερο χρόνο, με 44,9 δευτερόλεπτα να ολοκληρώσει όλες τις ενέργειες.
Υπολογίζοντας μια μέση ταχύτητα σε αυτοκινητόδρομο τα 110 χιλιόμετρα την ώρα, ο οδηγός διένυσε περίπου 306 μέτρα στο V70 μέχρι να εκτελέσει τις εντολές, ενώ στο Marvel R διένυσε… 1373 μέτρα. Όλη αυτή η απόσταση μεταφράζεται σε χρόνο απόσπασης, όπου ο οδηγός ουσιαστικά πάει… «στα τυφλά».
Θεωρούμε πως οι οθόνες είναι χρηστικές, ωστόσο οι βασικές ρυθμίσεις πρέπει να βρίσκονται σε εργονομικά κουμπιά, εύκολα προσβάσιμα τόσο από οδηγό και επιβάτες. Εσύ; Τι πιστεύεις; Υποστηρίζεις στο τέρμα την εντυπωσιακή οθόνη; Ή μήπως θες την σιγουριά των κουμπιών;