Τι κάνει ο αισθητήρας λάμδα & γιατί χωρίς αυτόν χαλάει το μοτέρ;

Σε ένα αυτοκίνητο υπάρχουν αρκετοί σένσορες οι οποίοι δίνουν πληροφορίες στην ηλεκτρονική μονάδα ελέγχου (ECU). Στην περίπτωση του αισθητήρα λάμδα έχουμε ένα σένσορα που μπορεί να τον έχετε διαβάσει στο βιβλιαράκι του αυτοκινήτου ως «lambda probe». Χάρη σε αυτόν εξασφαλίζονται χαμηλές εκπομπές ρύπων από τον κινητήρα του αυτοκινήτου. Χωρίς αυτόν, η λειτουργία του κινητήρα θα ήταν προβληματική, η κατανάλωση θα εκτοξευόταν, το αμάξι ουσιαστικά δεν θα μπορούσε να δουλέψει. Τι κάνει με μία φράση ο αισθητήρας λάμδα; «Ενημερώνει την ECU με βάση την περιεκτικότητα οξυγόνου στα καυσαέρια και ο εγκέφαλος με τη σειρά του αλλάζει την αναλογία του μείγματος αέρα - καυσίμου». Πάμε να δούμε την περίπλοκη διαδικασία... καθαρισμού του κινητήρα.

Κάθε κινητήρας που λειτουργεί καταναλώνοντας το καύσιμο που παίρνει από το σύστημα τροφοδοσίας και το οποίο δημιουργείται από την τέλεια καύση βενζίνης αέρα. Για προκύψει αυτή η τέλεια καύση απαιτείται ιδανικό μείγμα αέρα-καυσίμου με στοιχειομετρική αναλογία αέρα/βενζίνης 14,7:1. Αυτό σημαίνει ότι σε κάθε γραμμάριο καυσίμου αναλογούν 14,7 γραμμάρια αέρα. Στην πράξη δεν είναι εφικτός αυτό ο αριθμός, καθώς υπάρχει είτε ένα μείγμα πλούσιο όταν η ποσότητα καμένης βενζίνης είναι μεγαλύτερη από τον συγκεκριμένο λόγο και φτωχό όταν είναι μικρότερη. Εδώ έρχεται ο αισθητήρας λάμδα που αναλαμβάνει το σωστό καθορισμό της αναλογίας του καυσίμου μείγματος. Αυτός καταλαβαίνει ότι το φτωχό μείγμα έχει μικρή διαφορά σε περιεκτικότητα οξυγόνου από τον αέρα και το αντίστροφο, με αποτέλεσμα να παράγει μία τάση που πληροφορεί την ECU. Ο «εγκέφαλος» παίρνει και αξιολογεί τα δεδομένα, ρυθμίζει συνεχώς την ποσότητα του καυσίμου που θα ψεκαστεί και έτσι επιτυγχάνεται σωστή αναλογία.

Για την παραπάνω διαδικασία, στα σύγχρονα αυτοκίνητα υπάρχουν τοποθετημένοι δύο αισθητήρες λάμδα, ένας πριν και ένας μετά τον καταλύτη. Ο αισθητήρας λάμδα που βρίσκεται πριν από τον καταλυτικό μετατροπέα λειτουργεί ως αισθητήρας «ελέγχου» και βοηθά την ECU του κινητήρα να ελέγχει την αναλογία αέρα - καυσίμου. Έχει ρόλο εποπτικό, δηλαδή τσεκάρει τις τιμές των καυσαερίων. Ο δεύτερος αισθητήρας λάμδα μετά τον καταλύτη ελέγχει αν ο καταλυτικός μετατροπέας λειτουργεί αποτελεσματικά, καταγράφοντας την ποσότητα οξυγόνου στα καυσαέρια που περνούν από τον καταλύτη.